Ula Evleri, Nail Çakırhan’ın kendine Akyaka’da yaptığı ev ile popüler olmuştu.Mimari özellikleri dolayısıyla dikkat çeken Ula Evleri, restore edilip, turizme açılması planlandı.
Ula Evleri’nin mimari özellikleri nedir?
Ula evleri; iki odalı, sofalıdır. Muğla evlerinin yakın dönem plan tipleri arasında fark yoktur. Ula kentsel yerleşim alanı, düzlükte kurulduğu için, evlerin dört cephesi de gösterişli durumdadır. Şöyle ki; Muğla evlerinin yan ve arka cephelerinde ahşap saçak yoktur. Onun yerine taş saçakçık (Gumile) vardır. Fakat Ula evlerinde dört cephede de geniş ahşap saçak bulunur. Ayrıca Ula evlerinde ocak çıkıntısı, bina tuğlayla yapıldığı için daha fazladır.
1920’li yıllardan sonra yapılan ada mimarisi ile geleneksel mimari karışımı gösterişli tek tek yapılar bugün belirgin olarak görülen evler durumundadır. Bunlarla birlikte arada kalmış yıkılmak üzere olan, açık sofalı, kemerli, (Muğla evlerindekinin aynısı) iki katlı evler az da olsa görülmektedir.
Ula Evleri genelde tek katlı yapılardır. Ayrıca bu evlerin mutlaka bahçeleri vardır. tek katlı evler, tam cephe açık sofalı, yerden elli santim veya bir metre yükseklikte ki su basman üzerinde oturan iki odalı plan tipleridir.
Ula Evleri’ne ne yapılacak?
Ula Kaymakamı Erol Karaömeroğlu, Ula Evleri ile ilgili şu açıklamalarda bulundu:
İlçemiz eski Osmanlı evlerinin yoğun olduğu dar sokaklar, dışa kapalı cepheler, bahçeli evler ve sivil mimari yapıları ile isminden söz ettiriyor. Son yıllarda tarihi evlerin restorasyonu yapılarak turizme kazandırılmaya çalışılıyor. İnşallah yakın bir gelecekte Ula evlerinin restorasyon ve sokak sağlıklaştırılması da tamamlanarak kültür turizminden hak ettiğimiz payı alacağız.
Ula Belediye Başkanı Nadi Şenkal ise Ula Evleri’nden bahsetti:
Ula evlerinin cephesi bahçeye açılıyor. Bahçelerde yer alan çiçek duvarı 60 santimetre yüksekliğindedir. Su tulumbası ve havuzla birleştirilir. Bu, yaşam alanıyla bahçeyi birbirinden ayırır. Bu alanların tamamı yüksek duvarlarla çevrilidir. Kimse kimsenin bahçesini görmez. Böylece insanlar ailesiyle rahatça yaşayabilmektedir.
Şenkal sözlerine şöyle devam etti:
Hiçbir evin ahşap işlemesi birbirine benzemez. Ula'nın ustaları sadece o eve münhasır, kendilerine özel motifler ve ahşap tavanlar üretir. Ustalar bir sanatçı gibi o an içinden geldiğini ahşaba yansıtır. 1980'li yılların başında Akyaka beldesi turizme açılmadan Nail Çakırhan, Ula evlerini Akyaka'ya taşıyarak geleneğin yaşatılmasına öncülük etti. Ula evlerinin bütün özelliklerini Akyaka'daki evlerde görmek mümkün. Akyaka'nın bugüne ulaşmasında ve sakin şehir unvanını almasında Ula evleri mimarisinin büyük katkısı vardır.
Bölgemiz bir turizm merkezi olsa da farklı bir destinasyon olarak kültür turizmine açmak ve ziyaretçilere tarihi Ula evlerini tanıtmak istiyoruz. Tarihi yapıları satın alıp yaşatmak isteyenlere kapımız her zaman açık. Belediye olarak her türlü kolaylığı sağlamaya hazırız. Bugün ülkemizde Safranbolu'da başlayıp çeşitli bölgelerde devam eden sivil mimarlık örneklerinin turizme kazandırılması örnekleri var. Ahşap ve taş yapı örneklerinin en eskisi burada. Biz sahip olduğumuz değerleri harekete geçirerek kültür turizmini bölgemize kazandırmak istiyoruz.
Nail Çakırhan’ın Ula Evleri’ne etkisi ne oldu?
Ula doğumlu olan Nail Çakırhan Akyaka’da kendisine Ula tarzı bir ev yaptırdı. Ula evlerinin geleneksel mimarisine kendi yorumunu, kendi zevkini de katarak inşa edilen bu ev, Ağa Han mimarlık ödülünü aldı.
Çakırhan’ın çalışması sonucu dikkatler Ula Evleri’nin mimarisine yoğunlaştı ve böylece Ula Evleri restore edildi. Birçok evin Ula Ev mimarisi ile tasarlandığı Akyaka’da, evlerin turizme açılma çalışmaları devam ediyor.