Bir yapının sağlam zemine oturtulan ve yapıdan gelen yükleri zemine aktaran bölümüdür.
Temel nedir?
Yapının yüklerini, güvenli bir şekilde zemine aktaran yapı elemanıdır. Betonarme temeller, sadece betonarme değil, çelik, ahşap gibi yapıların da temelleri olarak kullanılır.
Temel çeşitleri nelerdir?
-Duvar altı temeli
-Tekil temel
-Sürekli temeller
-Radye temeller
-Ayak temel
-Kazıklı temel
-Kesonlar
Temel çeşitlerinin özellikleri nedir?
1.Duvar altı temeli: Kagir temel, beton temel, betonarme temel gibi türleri vardır.
2.Tekil temel: Her kolonun altına ayrı ayrı yapılan temellerdir.
3.Sürekli temeller: Kendi içerisinde bir doğrultuda sürekli temel ve iki doğrultuda sürekli temel olmak üzere iki gruba ayrılır.
4.Radye temeller: Birçok çeşidi vardır. Bunlar; düz radye temel, kirişli radye temel, alttan kirişli radye temel, üstten kirişli radye temel, mantar şeklinde radye temel, ters kemer şeklinde radye temel, rijit temel.
5.Ayak temel: Tekil temeller gibi ve genellikle betonarme olarak inşa edilir.
6.Kazıklı temel: Zemine belirli aralıklarla çakılan bu kazıklar birbirine, üst kısımlarına atılan bağ kirişleri ve ızgaralarla bağlanır.
7.Kesonlar: Zemin üzerinde içerisi boş olarak inşa edilip, ağırlığından da yararlanarak, istenilen derinliğe indirmek suretiyle oluşturulur.
Temel nasıl atılır?
-Arazi üzerine mimari projesine uygun olarak ve harita mühendisi tarafından getirilen koordinatlar eşliğinde hafriyat aplikasyonu yapılır.
-Aplikasyona göre hafriyat yapılır. Bunun için zemine uygun iş makinaları seçilir.
-Hafriyattan çıkan moloz ve kayalar, kamyonlara yüklenip belediyenin gösterdiği alanlara atılır.
-Hafriyatı yapılmış zemin üzerindeki kaba toprak sıyrılarak mıcır ile tesviye yapılır. Mıcır içinde drenaj için özel drenaj boruları döşenir. Drenaj borularının yeraltı sularını tahliye edebilmesi için eğimlerine dikkat edilir. Bu işlemi düzgün yapabilmek için mıcır kalınlığının 18 cm den daha az olmaması gerekir.
-Serilen mıcır tesviye edilir. Mıcırın etrafına nivo ile teraziye alınmış kalıplar yerleştirilerek grobeton dökümüne başlanır. Grobeton kalınlığı 10 cm olmalıdır.
-Radye temel yapımı öncesinde, temel altı bohçalama yalıtımını yapabilmek ve temel yanlarının yalıtımı ile temel kalıbını aynı anda oluşturabilmek için temel sınırlarına tuğla ile kalıp/duvar örülür. Bu duvarın ölçüleri radye temel sınırlarına göre tespit edilir. Yüksekliği de radye temel kalınlığından 5-6 cm yüksek olur. Bu 5-6 cm fazlalık izolasyon koruma betonu için gereklidir.
-Temel altı bohçalama yalıtım ve koruma betonu: Radye temel altında kalacak olan bohçalama yalıtımı membran türü yalıtım malzemesi ile yapılır ve üzerine 5 cm koruma betonu atılır. Koruma betonu, radye temel imalatı sırasında demir döşenirken yalıtımın zedelenmesini önler.
-Statik projesine uygun biçimde temel demirleri döşenir. Demir altı paspayları konur. Bu paspaylarının temelde 5 cm olması gerekir. Demir aralarından, faraday kafesi sağlamak ve statik elektrik yükünü deşarj edebilmek için galvaniz şeritler geçirilir.
-Statik projede belirlenen beton sınıfına göre getirilen beton, betona su katmadan, gerekirse akışkanlaştırıcı ile takviye edilerek dökülür. Betonun kalıba iyi yerleşmesi ve boşluk oluşturmaması için mutlaka vibratör kullanılmalıdır. Vibratör işi bilinçli elemanlara teslim edilir ve döküm boyunca çalıştırılır.
-Radye temel ile subasman kotu arasında imal edilecek olan subasman perdelerinin demir, kalıp ve beton işleri tamamlanır.