Depreme karşı alınan önlemlerden biri olan Radye Temel sistemi, yapı ağırlığını zemine eşit olarak dağıtmaya yarayan bir tekniktir.
Radye Temel nedir?
Radye Temel; yapının oturacağı zemine boydan boya betonarme temellerin oluşturulmasına denir. Radyo jeneral olarak da bilinir. Emniyetin olmadığı zeminlerde kullanılır. Zemin Radye Temel sistemi ile sıkılaştırılır. Yapı yüklerinin çok olduğu durumlarda da bu sistem uygulanır.
Radye Temel türleri nedir?
1.Düz radye temel; kolon ve kirişler birbirine yakındır ve yükleri azdır. Bu durumlarda düz radye temel uygulanır.
2.Kirişli radye temel; duvar, kolon ve kirişler birbirine uzaktır. Burada kirişli radye temel sistemi kullanılır. İki türe ayrılır:
a) Alttan kirişli radye temel; kirişler hem bodrum döşemesinin düz olmak istendiği durumlarda hem de temelin zemin üzerinde kaymasını engellemek için oluşturulur.
b) Üstten kirişli radye temel; kirişler radye temelin üzerine oturtulur. Bodrum döşemeliklerinin düz olması isteniyorsa kiriş aralıkları doldurulur ve üzerine düz döşeme yapılır.
3.Mantar şeklinde radye temel; kolon yüklerini daha geniş bir alana yaymak için uygulanan bir sitemdir.
4.Ters Kemer Şeklinde radye temel; binaya fazla yükten dolayı oluşan basınç dolayısıyla bu sistem kullanılır.
5.Rijit temel; derinliği fazla olan temellerde uygulanan bir sistemdir. Temel duvarlarına yanlardan gelecek basıncı engellemek için yapılır. Döşeme, perde ve kirişlerde oluşur.
Radye Temel sistemi nasıl yapılır?
1.Temel kazılıp, kayalar ve taşlarla pekiştirilir ve üzerine ince bir beton dökülüp düzleştirilir.
2.Kalın demirler(14lük) bağlantılı bir şekilde ince beton üzerine yerleştirilir. Tıpkı örgü yapar gibi.
3.Çelik yığını haline gelen temelin üzerine kuvvetlendirilmiş beton dökülür.
4.100 m2’lik bir binanın temeli 140 m2 olarak atılır ki binanın ağırlığı her tarafa eşit olarak dağılabilsin.
Radye Temel kalınlıkları neye göre hazırlanır?
Radye Temel kalınlığı yönetmeliklerde belirtilmiştir. Buna göre; kirişli olarak düzenlenen radye temellerde sitemin kalınlığı 20 cm’den az olamaz. Bu da bina cinsine ve ağırlığına göre değişir. Kirişsiz olarak düzenlenecek radye temellerde ise 30 cm kalınlığında uygulanmalıdır.