Teras, balkon, köprü gibi yerlerde yapılan yaklaşık olarak 90 cm yüksekliğindeki korkuluk duvarıdır. Parapetlerin nasıl olması gerektiği İstanbul İmar Yönetmeliği’nde de yazılıdır.
Parapet nedir?
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre “Parapet”, “Küpeşte, korkuluk” ve “Yapılarda pencere önlerinde, beton, mozaik, mermer, tahta gibi şeylerden yapılmış dar çıkıntı”dır.
Parapet, çatılarda, balkonlarda ya da yapının zemin ile kesiştiği bölgelerde yapı boyunca koruma veya kötü görünümü önleme amacıyla yapılan kaplamalardır.
Parapet nasıl kullanılmalıdır?
Parapet ve baca dibi gibi dikey yüzeylerde yalıtım örtüleri en az 30 cm yukarıya doğru yükseltilmelidir. Yüksek olmayan parapetlerde yalıtım harpuşta üstüne kadar çıkartılıp dönülmeli, yüksek parapetlerde ise en az 30 cm yükseltildikten sonra baskı profili ile sabitlenmelidir. Baskı profili olarak, yaklaşık 5 cm genişliğinde, en az 3 mm kalınlığında alüminyumdan imal edilmiş düz lâmalar kullanılmalı ve 25 cm – 30 cm’ de bir vida ve dübel ile tespit edilmelidir. Baskı profilinin üst ağız kısmında polisülfür esaslı veya doğal silikon esaslı mastikler kullanılmalıdır. Ayrıca duvar-döşeme birleşim detayında 8X8 cm ölçülerinde pah yapmak şiddetle önerilmektedir.
İstanbul İmar Yönetmeliği, parapetten nasıl bahseder?
İstanbul İmar Yönetmeliği’nin “Çatılar, Saçaklar ve Dış Görünüm” başlığı altındaki “Teras çatılar” bölümünde parapet şöyle anılıyor;
“Teras çatılarda ısı ve su yalıtımı uygulanması ve kenarlarda (0.90)m. yüksekliğinde parapet yapılması zorunludur. Teras çatılarda yapılacak en çok (0.90)m. yüksekliğinde kagir korkuluk bina yüksekliğine dahil değildir.
Teras çatılarda merpen evi, asansör kulesi, teknik olarak gerekli ise ortak anten, yüksekliği kadar cephe hattından çekilmek kaydı ile güneş enerjisi, otopark, ilgili kuruluşlardan uygun görüş alınmak kaydı ile (DLH) helikopter iniş pisti, su deposu ve peyzaj düzenlemesi yapılabilir. İlan reklam amaçlı panolar konulması belediye iznine tabidir.
Teras çatılar sadece ortak alan olarak kullanılabilir.
Pencereler; tüm yüksek yapılarda dıştan temizleme düzenekleri yapıldığı taktirde çatı parapetleri betonarme olmak zorundadır. Pencerelerin enaz 0.90m. parapet kısmı dolu veya yangın dayanıklılık sınıfı F 90 olan malzeme ile yapılacaktır. Her durumda enaz 1.10m. yükseklikte yatay güvenlik önlemi alınacaktır. Yüksek yapılarda 51.00m.’den sonraki pencereler ancak kontrollü olarak açılabilir.
Parapet kanalları nedir?
Gaz ve elektrik tesisatlarının duvarda çirkin görüntüsünü gizlemek için kullanılır. Müşteri memnuniyeti için oda dekorasyonuna göre çeşitli renk ve ebatlarda imal edilebilir. Üzerine istenilen miktarda gaz ve elektrik prizi monte edilebilir.
Parapet, endüstriyel yapılarda nasıl kullanılır?
Sanayi tipi yapılarda çatı eğimini gizlemek veya yağmur deresini gizlemek amacıyla çatının cephe ile kesiştiği bölge boylu boyunca parapet ile dönülebilir. Bu uygulama endüstriyel yapının düzgün bir görünüme sahip olmasını sağlar. Ancak kar birikmelerine sebebiyet vereceğinden yapılan hesaplarda parapet bölgesindeki birikmeler dikkate alınırsa daha doğru bir çözüm elde edilir. Bu hesap pratik olarak en dıştaki aşığın yarım değil de tam yük alanını karşılayacak şekilde kar yükü etkitilmesi ile yapılabilir.
Cephe kaplaması ile aynı hizada genellikle maksimum mahya yüksekliğine kadar çıkıntı yapılır ve kapmalanın üst tarafı parapet ile kapatılır. Bu da kötü görünümü önler ve aynı zamanda kaplamanın hassas bölgelerini de koruma sağlar.
Yağmur deresi ise çatı kaplamasının bittiği bölgede son aşıktan itibaren parapete kadar devam eden bükümlü saclardan imal edilir ve parapet arkasına saklanabilir. Böylece yağmurlu havalarda fabrika etrafında herhangi bir su akıntısına maruz kalınmaz.
Parapet için yapılan çıkıntı cephe taşıyıcı elemanları ile aynı malzeme ve profilden seçilebilir ve ana taşıyıcı kolona kaynaklı olarak bağlanabilir. Bu kaynağın imalathane kaynağı olması her zaman daha faydalı olacaktır çünkü yerli ve yabancı birçok yönetmeliğe göre açık hava kaynaklarından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Verilen kesit ve detaylar çelik yapılar, endüstriyel yapıları içeren fabrika yapılarında sıkça kullanılan detaylardır.