Bir firma ya da şahıs adına inşaat işini yüklenici kişiye müteahhit denir.
Müteahhit; bir taahhüt işini üstlenen kişidir. Yüklenici, üstlenicidir. Bir başkası için yapı işi hakkında gerekli tüm işleri yapar. İşçi ve malzeme temin eden kişidir. Arapça Müteahhid kelimesinden dilimize geçmiş bir kelimedir.
Müteahhitler genelde yaptıkları yapıları kat karşılığı yaparlar. Mesela, müstakil evi olan kişi ile görüşür ve bir firma için çalışmaya başlar. Ev sahibine ödeme yerine, sahip olduğu taşınmaz değeri kadar kat verir.
Müteahhit olmak için 18 yaşını doldurmuş olunması gerekir. Ayrıca 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren müteahhitlik faaliyeti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığından ‘Müteahhitlik Yetki Belge Numarası’ alma zorunluğu getirilmiştir.
Müteahhitlik karnesi nasıl alınır?
İlk kez karne alacaklar için;
1-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı T.A.U. Genel Müdürlüğü Müteahhitlik Hizmetleri Dairesi Başkanlığına arz dilekçesi.
2-Nüfus cüzdanı fotokopisi (Noterden Tasdikli).
3-Öğrenim belgesi. (1990 öncesi mezun olanlardan diploma ve noter tasdikli fotokopisi)
4-Ticaret odası belgesi. (Kendi adına karne alacak olanlardan)
5-Meslek odası kayıt belgesi.
6-İmza sirküleri.
7-İki adet vesikalık fotoğraf. (ön cepheden çekilmiş)
8-Bitirilmiş işler varsa (C) bölümündeki maddeler.
Karnesini yenilemek isteyenler için;
1-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, T.A.U. Gen.Müd.lüğü, Müt.Hiz.Dai.Bşk.na yazılı dilekçe,
2-Karne aslı (Kaybetmiş ise Gazete ilanı ve zayi taahhütnamesi) örneğine uygun,
3-2 adet fotoğraf (Ön cepheden, renkli ve son 1 yıl içerisinde çekilmiş, 2.5 x 3.5 cm ebadında pul resim olacak.)
4-Bitirilmiş işler varsa ( C )bölümündeki belgeler.
Bitirilmiş işler için yukarıdaki belgelere ek olarak resmi iş bitirmeler için;
1-Müteahhitlik ise iş bitirme belgesi aslı ve fotokopisi,
2-Müteahhit Kıymetlendirme Raporu ve ihale kararının (İlgili ihale kanun ve maddesi belirtilmek kaydıyla) ilgili dairece gönderilmesinin temini;
3-İş denetleme belgesi ve çalıştığı döneme ait ilk ve son hakediş, şantiye şefliği taahhütnamesi veya eleman bildirimi listesi,
4-Yönetmeliğin 8-IIIb/5-6 maddeleri kapsamına girenler için görev belgesi,
5-Taşeron ise, iş bitirme belgesi ( Müteahhitçe düzenlenmiş idarece onaylanmış), Noter tasdikli sözleşme, Malzeme Faturası, Sigorta ve Vergi Dairesinde alınmış örneğine uygun resmi yazılar.
Özel inşaat yapanlar için;
1-İş belgesi sınırları içinde ise, Temel Ruhsatı (İnşaatı (İnşaat Ruhsatı) ve Yapı Kullanma İzin Belgesi
2-İş Belediye sınırları dışında ise, Valilikçe düzenlenmiş veya onaylanmış Temel Ruhsatı, Yapı kullanma İzin Belgesi veya yerine geçecek belgeler,
3-Noter tasdikli sözleşme veya arsa kendisine ait ise, tapu senedi,
4-Malzeme faturaları sigorta ve vergi dairesinden alınmış ada ve parseli belirten resmi yazı.
Şirket şahsın karnesini devralacak ise;
1-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, T.A.U. Gn.Md.lüğü, Müt.Hiz. Dai. Bşk.na yazılmış dilekçe,
2-Şirketin talep dilekçesi
3-Karnesini şirketine devredecek şahsın muvafakatnamesi
4-Şirket ve şahsın taahhütnameleri
5-Devreden Şahsın ve Şirketin (Tüm ortak veya yön. Kurulu ) imza sirküleri,
6.-Şirketin ana statüsünün neşredildiği Ticaret Sicil Gazetesi,
7-Karnelerini şirkete devreden şahsın devrettiği sıfatı şirket kararının noterden tasdikli sureti.
Şirket kendi yaptığı işten karne alacak ise;
1-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, T.A.U. Gn. Md.lüğü, Müt.Dai. Bşk.na yazılı dilekçe,
2-Şirketin ana statüsünün neşredildiği Ticaret Sicil Gazetesi,
3-İmza sirküleri (Tüm ortak veya yönetim kutulunun)
4-Varsa, eski karne aslı,
5-Bitirilmiş işler için ( C ) bölümündeki belgeler
Müteahhitlik eğitimleri nasıl oluyor?
Birçok özel kurumun müteahhitlik mesleki kursları dışında İŞKUR’da da müteahhitlik kursları bulunuyor. Müteahhitlerinde zorunlu MEB onaylı sertifikalı mesleki kurslara gitmesi gerekiyor. 4857 Sayılı İş Kanununun Değiştirilen 85. Maddesi İle 31 Mayıs 2009 Tarih ve 27244 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacak İşçilerin Mesleki Eğitim Belgesi Alması Zorunluluğu getirildi. Bu sertifikalara sahip olmak isteyen kişiler 20 saat 4 gün süren kurslara katılmak zorundalar. Adayların en az ilkokul mezunu olması gerekiyor. Bunların dışında bazı özel üniversiteler tarafından sertifikalı eğitim programları da açılıyor. Bunlardan biri İstanbul Aydın Üniversitesi’nin Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından açılan Müteahhitlik kursu. Bu kursun amacı müteahhitliğin ve müteahhit olmanın her aşamasının tüm yasal alt yapısı ve uygulama koşulları, karşılaşılabilen problemlerin kısa sürede giderilmesi ile ilgili bilinçlendirmesidir.