Garanti Mortgage Müdürü. Murat Atay, daha önce Garanti Romanya’nın Genel Müdürü’ydü; Temmuz 2012’de yeni görevine atandı.
Garanti Mortgage Müdürü Murat Atay
Murat Atay, Garanti Bankası’nda çalışmaya ne zaman başladı?
1971’de Tarsus’ta doğdu. Lisans eğitimini Ortadoğu Teknik Üniversitesi Kamu Yönetimi bölümünde tamamladıktan sonra Yeditepe Üniversitesi’nde MBA derecesi aldı. Çalışma yaşamına, 1993 yılında, Uzman Yardımcısı olarak Garanti Bankası’nda başladı. Yaklaşık 18 yıl boyunca, Garanti’nin farklı birimlerinde yönetici olarak görev aldı. 2009’dan bu yana Garanti Romanya’nın Genel Müdürü olarak görev yapıyordu. Atay, evli ve iki çocuk babası.
Murat Atay ne zaman Garanti Mortgage Müdürü oldu?
Garanti Mortgage Genel Müdürlüğü’ne Murat Atay Temmuz 2012’de getirildi. Emlakkulisi.com’un 6 Temmuz 2012 tarihli haberine göre; Garanti ve iştiraklerinin üst yönetiminde dün yaşanan görev değişikliklerinin ardından, bugün yeni bazı atamalar gerçekleştirildi. Bu doğrultuda Garanti Mortgage Genel Müdürlüğü’ne Garanti Romanya Genel Müdürü Murat Atay getirildi
Garanti Romanya’nın Genel Müdürlüğü’ne ise halen Ticari ve Kurumsal Krediler Koordinatörü olan Ufuk Tandoğan atandı. Tandoğan, Romanya’daki gerekli yasal başvuru ve prosedürlerin tamamlanmasını takiben görevine başlayacak.
Dün, Krediler Genel Müdür Yardımcısı Ali Temel’in, 31 Temmuz 2012 tarihi itibarıyla görevinden ayrılacağı, Ali Temel’den boşalan Krediler Genel Müdür Yardımcılığına, halen Garanti Emeklilik Genel Müdürlüğü’nü yürüten Erhan Adalı’nın getirildiği , Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemal Onaran’ın ise Garanti Emeklilik Genel Müdürlüğüne atandığı duyurulmuştu
Murat Atay hangi haberlere konu oldu?
Murat Atay: Faizde çıkışı gören konuta koştu! (Dünya Gazetesi, 29 Temmuz 2013)
Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay, konut kredilerinde bayramında etkisiyle temmuz sonu ve ağustos ayında büyüme hızının yavaşlamasını beklese de bu yıl piyasanın çok hareketli olduğunu anlattı...
Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay, “Son dönemde, özellikle faizde artış olduğunu gören tüketicinin kredi talebi kesilmedi. Aksine faiz yeniden artabilir düşüncesi ile talep artışı oldu” dedi. Yılın ilk yarısında yüzde 16 büyüyen konut kredi hacminin yıl sonunda 100 milyar TL’ye ulaşmasını bekleyen Atay, kullanılan kredilerin yüzde 14’ünün de re-finansman amaçlı olduğunu söyledi.
Yılın ilk 5 ayında bono bileşik faizleri Cumhuriyet tarihinin en düşük seviyelerine gerilerken konut kredisi faizleri de yüzde 0.70’lerin altında seyrediyordu. Faiz cephesinde işlerin tersine dönmesi ile konut kredisi faizlerinde de ufak ufak yükseliş başladı. Bugün artık yüzde 0.80’ler seviyesinde hareket eden konut kredisi faizlerinin önümüzdeki dönemde Merkez Bankası politikaları ve yurt dışı piyasalardaki senaryolara bağlı olarak seyretmesi bekleniyor.
Stok rakamı 100 milyar TL’yi bulur
Bu yıl başında mevduat bankalarının kullandırdığı toplam konut kredilerinin hacmi 79 milyar TL’ydi. Bu rakama katılım bankaları tarafından kullandırılan konut kredileri de dahil edildiğinde stok 86 milyar TL’ye ulaşıyordu. Haziran sonunda mevduat bankalarınca kullandırılan kredi toplamı 92 milyar TL’ye, katılım bankalarıyla ise 100 milyar TL’ye gelirken Atay, bu yıl sonunda mevduat bankalarınca kullandırılan 92 milyar TL’lik kredi hacminin 100 milyar TL’yi bulmasını bekliyor.
2013 yılı için konut kredi hacminde projeksiyon yaparken en kötü senaryoda mevduat bankalarınca kullandırılan 79 milyar TL’lik kredi hacminin 90 milyar TL’ye ulaşmasını öngördüklerini anlatan Atay, “Faizdeki düşüş trendini gördüğümüz noktada yıl sonunda hacim beklentimizi hemen 100 milyar TL’ye taşıdık” ifadelerini kullandı.
Kredi kullanımı geçen yılın çok üstünde
Atay, yeni açılan ve kapanan kredilerin netine bakıldığında geçen yılın ilk yarısında mevduat bankalarındaki konut kredilerinin 3.2 milyar TL büyüdüğünü bu yıl ise aynı rakamın 13 milyar TL’nin üzerinde olduğu bilgisini paylaşarak “Geçen sene ilk 6 ayda yüzde 4.76 olan büyüme bu sene yüzde 16’larda seyrediyor. Bunun en büyük nedeni de faizlerin düşmesiydi” ifadelerini kullandı.
Bu yıl faiz düşüşüyle birlikte mevcut konut kredisini yeni oranlardan yapılandıran yani re-finansman yapan müşteri sayısının da arttığını belirten Atay, “Sektörde kullandırılan kredilerin yüzde 14’ü re-finansman olarak yapıldı” dedi.
Yazın ilk döneminde de talep yüksek
Sadece yılın ilk yarısı değil temmuz ayının da konutta hareketli olduğunu vurgulayan Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay, şöyle devam etti: “Geleneksel olarak konut kredisinde temmuz ve ağustos aylarında artış hızı yavaşlar. Özellikle bayram dönemlerinde yavaşlama daha fazla hissedilir. Ardından eylül ile birlikte özellikle de ekim ve kasımda ise ciddi artışlar yaşanır. Fakat bu sene geçen yıl ile karşılaştırıldığında haziran ve temmuzun ilk günlerinde konut kredisi kullanımının daha fazla olduğunu gördük. Özellikle faizin yeniden artış trendine girdiğini gören tüketici, faiz yeniden artabilir düşüncesi ile kredi kullandı. Şimdi bu yıl eylül ayında kredi talebi daha canlı olabilir.”
Konutta her zaman büyümeden bahsedeceğiz
Bankacılıkta, konut kredisi kullanan bireylerin, vade uzunluğu nedeniyle, faize ve aylık taksit ödemelerine diğer kredi türlerine göre daha hassas olduğu bilinen bir gerçek. Nitekim Atay da mortgage’daki talep artışının faiz oranlarının bulunduğu seviye ile çok ilintili olduğunu ve yılın ilk 5 ayında faizlerin geçen yılın çok altında seyrettiğine işaret etti.
Düşük faiz konut kredisi kullananlar açısından önemli bir nokta ama Atay, son 6-7 yıllık kredi hacminin gelişimine bakıldığında da her zaman bir büyüme ivmesinden bahsedilebileceğine işaret etti.
Atay, “Türkiye’de konuta ve kredisine her zaman talep var. Mortgage kanununun çıktığı 2007 senesinden bu yana sektörde her zaman büyüme konuşuyoruz. Yıllar içindeki gelişime bakıldığında sadece artış yüzdesinin azaldığını ya da arttığını görüyorsunuz. Faizlerin düştüğü zaman daha çok büyümüş, arttığı zaman daha az büyümüş ama gene büyümüş. Bundan sonra da bazen hızlı bazen daha yavaş büyümeden söz edeceğiz. Ama her zaman büyümeden bahsedeceğiz. Çünkü Türkiye genç bir nüfus yapısına sahip ve 30 yaşın altındaki bu nüfusun talepleri artıyor. Artık kalabalık aile yapısından çekirdek aile yapısına dönüyoruz ve büyük şehirlerde tek başına yaşayan bireyler artıyor” dedi ve ekledi:
“Danimarka ve Hollanda da yüzde 100’ün üzerinde, İngiltere’de yüzde 85, Amerika’da yüzde 80 ve Avrupa genelinde yüzde 55-60’lar seviyesinde olan konut kredilerinin milli gelire oranına bakıldığında Türkiye’de bu oran daha yüzde 6’larda. Türkiye’de hakikaten gidecek çok yol var. Bundan 20-25 sene evvel bir aynı evde oturan hane halkı sayısı 5.6 iken şimdi 3.8’e gelmiş. Şehirleşme oranı da yüzde 50’lerin altındayken yüzde 77’ye geldi. Zaten onun için 1+1 ya da 2+1 konutlara talep daha fazla.”
Anadolu’da yeni trend site hayatı
Murat Atay ile son dönemde konut piyasasında müşteri eğilimlerini, trendleri de konuştuk. Büyük şehirlerde son dönemde yaşam şartlarının zorlamasıyla ev alırken daha çok ‘okula’ ve ‘işe’ yakın olmanın önemli bir kriter haline geldiğini de belirten Atay, “Büyük şehirlerde daha küçük evlere yönelme var ama Anadolu’da hala geniş ev olması önemli. Ama Anadolu’da son dönemde ‘site’ konsepti çok revaçta. Dolayısıyla büyük projelerin yavaş yavaş Anadolu’ya kaydığını görüyoruz” şeklinde konuştu.
Atay, Anadolu’da da konut fiyatlarında artış olduğunu da belirterek işbirliği yaptıkları Reidin tarafından hazırlanan emlak endeksinin verilerine de atıfta bulunarak “Haziran 2012 ile Haziran 2013 döneminde Türkiye’de kompozit konut satış fiyatlarında artış oranı yüzde 15.78’di. Aynı dönemde, üç büyük il, İstanbul, Ankara ve İzmir hariç bakıldığında Adana’da artış yüzde 17.25, Antalya’da ise yüzde 20.42 oldu” dedi.
Markalı projelerle bankalar arasında işbirliği artıyor
Bir dönem markalı konut projelerinin bankalardan ziyade, finansmanda tüketiciyle doğrudan ilişki kurduğunu hatırlattığımızda da Murat Atay, artık bu eğilimin yavaş yavaş değiştiğini anlatarak “Markalı projeler son dönemde bankalarla daha yakın çalışıyor. Tüketici ise bankanın olduğu projeye daha sıcak bakıyor. Hak arama noktasında firma güvencesin yanında banka güvencesi olması tüketici açısından önemli bir nokta” dedi.
Murat Atay: Konut kredilerinin yüzde 55'i 10 yıl vadeli! (Emlakkulisi.com, Nisan 2013)
Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay konut kredilerinin yüzde 55'inin 10 yıl vadeli olduğunu söyledi.
10 sene önce ev alırken 6-7 yıl vadeli kredilerin kullanıldığını söyleyen Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay, şuan konut kredilerinin yüzde 55'lik kısmının 10 yıl vadeli olduğunu belirtti. Atay Garanti'nin kentsel dönüşümde önemli rol oynayacağını da sözlerine ekledi.
Murat Atay: Mortgage kredi faizleri çok uygun seviyelerde! (Mustafa Gündoğdu, Ekonomist, Aralık 2012)
Gelecek yıl sektör ortalamasının üzerinde yüzde 18’lik büyüme planlan yapan Garanti Mortgage’in yeni genel müdürü Murat Atay, düşen faizlerle birlikte mortgage kredi faizlerinin son derece iyi seviyeye geldiğini söyledi.
Sektörüne liderlik eden Garanti Mortgage, başarılı bir 2012 yılının ardından 2013 yılında da liderliğini perçinlemeyi hedefliyor. 2012’yi yüzde 15 ila 16 seviyelerinde bir büyüme ile kapatmaya hazırlanan şirket, yıl toplamında da 43 bin kişiye kredi vermiş olacak.
Sektörün lider kuruluşunun genel müdürlük koltuğunun sahibi, kısa bir süre önce değişti. Önceki genel müdür Cemal Onaran, Garanti Emeklilik Genel Müdürü olurken, boşalan koltuğa Garanti Romanya’nın genel müdürlük görevini yürüten Murat Atay oturdu.
Gelecek yıl sektörün üzerinde, yüzde 18’lik bir büyüme yakalayacaklarını dile getiren Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay, faizlerin şimdiki seviyelerde bulunmasıyla bu büyümenin daha fazla olabileceğini belirtirken, diğer sorularımızı ise şöyle yanıtlıyor:
Yılı kapatmaya hazırlandığımız şu günlerde sizden sektör için bir 2012 değerlendirmesi alabilir miyiz?
Murat Atay: Hatırlanacağı üzere sektör 2011 yılında yüzde 21 oranında büyümüştü. Rakamsal olarak baktığımızda ise 2011 yılında konut kredilerinde 12 milyar TL’lik bir büyüme söz konusuydu. 2012 yılındaki büyüme ise geçen yıla oranla nispeten daha az. Bu segmentte yıl sonunda toplamda 10 milyar TL’lik bir büyüme gerçekleşecek gibi gözüküyor. Yani konut kredileri 69 milyar TL’den, 79 milyar TL’ye yükselecek diyebiliriz. Bu da yüzdesel olarak sektörün 2011 yılında yüzde 21 büyüdüğünü gösterirken, 2012 yılında ise nispeten daha muhafazakâr bir oranla yüzde 13.5’lik bir büyüme yaşadığına işaret ediyor.
Fakat özellikle son dönemde faizlerin de hızla geriye gelmesiyle beraber konut kredisi kullanımında bir artış göze çarpıyor. Bu artışın önümüzdeki yıl devam edeceğini söyleyebiliriz. Çünkü şu anki oranlar son derece iyi seviyelerde bulunuyor. Fakat yine de belirtmemiz gerekir ki, bundan sonra faizlerde bu kadar radikal düşüşler de beklemiyoruz.
Bunu biraz daha açabilir misiniz? Önümüzdeki dönemde bu denli bir düşüş beklememenizin sebepleri neler?
Konut kredileri, diğer ticari krediler gibi kısa vadeli değildir. Şu anda sektör genelinde kullandırılan konut kredilerinin yüzde 55’inin vadesi 5 ila 10 yıl, yüzde 20’sinin vadesi ise 10 ila 15 yıl arasında bulunuyor. Yani konut kredilerinde yüzde 75’lik bir stok, 5 yıldan uzun 8-10 yıllık vadeli durumda. Şimdi, faizler hızla düştü. Fakat, ‘önümüzdeki 8-10 yıl boyunca faizler hep bu seviyede mi kalacak?’ sorusunu sorarsak, orada bir soru işaretinin olduğunu görüyoruz.
Avrupa’da konut kredileri değişken faizli. Ama bizde durum sabit faiz olarak kendini gösteriyor. Türkiye’de de bu denli bir hızlı faiz düşüşünün ardından da yine aynı oranlarda bir faiz düşüşü, açıkçası beklemiyorum. Dolayısıyla piyasanın biraz oturacağını söyleyebiliriz.
Garanti Mortgage bu yıl neler yaptı? Nasıl bir 2012 yılı geçirdiniz?
Bizim için bu yıl iyi bir yıl oldu. 2012’de yine geçen yıllarda olduğu gibi pazar liderliğimizi koruduk. Yılı yüzde 15-16 civarında bir büyümeyle kapatmayı hedefliyoruz. Toplamda 43 bin adet kredi vermiş olacağız. 30 Eylül itibariyle de toplam konut kredisi bakiyemiz 10.1 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Ve yine dokuzuncu ay itibarı ile pazardaki payımız yüzde 13-27 oldu.
Yıl sonunda yine bu yüzde 13-20’li rakamlarımızı sürdüreceğiz. Ayrıca sektördeki sorunlu kredi oranı şu anda yüzde 0.85. Bizde ise bu rakam dokuz aylık dönemin sonunda yüzde 0.35’le sektörün oldukça altında.
Geçtiğimiz yıl toplam olarak 414 bin kişiye konut kredisi kullandırımı yapılmıştı. Bu yıla ait en güncel veri üçüncü çeyrek sonuna ait. Buna göre de dokuz aylık dönemde konut kredisi kullanan kişi sayısı yaklaşık 240 bin oldu.
2013’te sektör nelere gebe?
Hem pazarda, hem de Garanti Mortgage olarak ne kadarlık bir büyüme söz konusu olur?
Sektörde yüzde 14’lük bir büyüme yaşanacağını düşünüyoruz. Garanti Mortgage olarak, sektörün büyüme hızı üzerinde, yüzde 18’lik bir büyüme yaşayacağımızı öngörüyoruz. Bu rakam tabii ki faizlerle de çok ilintili. Faizler böyle devam ettiği sürece, hem sektör büyümesi hem de bizim büyümemiz biraz daha fazla olabilir.
Biz, önümüzdeki dönemde uzun süreden beri devam ettirdiğimiz hedef kitlelere yönelik kampanyalarımızı ve ürün seçeneklerimizi geliştirmeyi hedefliyoruz. Daha fazla kişiyi ev sahibi yapabilmek için başka vakıf, dernek ve sandıklar ile işbirliği yapmayı planlıyoruz. Ayrıca özel haftalar ve günlerde süreli olarak sunduğumuz avantajlı kampanyalarımızı da sürdürmeye devam edeceğiz. kısacası 2013 yılında da her zaman olduğu gibi, sektördeki ilkleri gerçekleştirerek sektöre yön vermek ve piyasadaki liderliğimizi sürdürmek önceliğimiz olacak.
Bu süreçte konut kredisi kullananlar kredilerinde bir yenilemeye girdiler mi?
Kredi kullanan bazı tüketiciler, bahsettiğiniz üzere bu yola başvurmuş durumda. Bizim burada müşterilerimize ilk söylediğimiz şey, kullandıkları kredilerin vadesinin dolmasına ne kadar kaldığı. Yani sırf faizler düştü diye hiç düşünmeksizin yeni bir yapılandırılmaya girilmesi, her zaman çok mantıklı olmuyor.
Bir de bildiğiniz gibi krediyi erken kapatma bedeli de sözkonusu. Türkiye’de kullandırılan konut kredilerinin neredeyse hepsi sabit faizli. Bizde eğer değişken faizli krediler olsaydı, bunların hiçbirisi konuşulmuyor olacaktı.
Biraz ürünlerinizden bahsedelim. Konut kredisinde ne gibi ürünleriniz bulunuyor?
Müşterilerimizin farklı ihtiyaçları ve risk algılarını dikkate alarak sunduğumuz 25 farklı ürünle, Türkiye’nin en geniş mortgage ürün yelpazesini oluşturduk. Böylece müşterilerimizin farklı taleplerini doğru ürünlere yönlendirebiliyor ve onların bütçelerine en uygun mortgage seçeneğini bulmalarını sağlıyoruz.
Murat Atay ve Garanti Mortgage iletişim bilgileri neler?
Telefon: 444 38 46
Web Adresi: www.garantimortgage.com