1912 - 1986 arasında yaşadı. En önemli ve en bilinen projesi, 11 Eylül 2001'de El kaide tarafından yıkılan ikiz kuleler yani Dünya Ticaret Merkezi'dir.
Modernist mimarlığın önemli isimlerindendir ve Wikipedia'dan öğrendiğimize göre, bu gökdelen mimarının ironik biçimde yükseklik korkusu vardır.
Yüksek yapılar mimarlıkta en gözde bina tipi, ama aynı zamanda mesleğin özü ile taban tabana zıt. Temel olarak, mimarlık bir barınak sağlamak için yapılır. Gökdelen ise dikey bir kibir simgesidir.
Herhalde, hiçbir mimar gökdelen mimarisinin tuhaflığını Minoru Yamasaki kadar somutlaştırmamıştır. Yükseklik korkusu olan Yamasaki, ikiz kulelerin pencerelerini sadece 45 santimetre genişlikte yaparak bu hissi paylaşan insanların korkusunu hafifletmeyi amaçlıyordu.
"Ekonomik veya sosyal kısıtlamalarım olmasaydı," demişti bir keresinde, "Tüm sorunlarımı tek katlı binalarla çözerdim. Düşünün, çiçeklerle dolu iç açıcı bahçelere bakan mekanlarda çalışmak ne kadar keyifli olurdu."
1986'da hayata veda eden Yamasaki bile, gökdelen hikayesindeki son teknikleri görseydi şaşırırdı: 2001'de ikiz kulelerin yıkılmasından beri geçen yıllarda, bazılarının bu saldırının yüksek binaların sonunu getireceğini tahmin etmesine rağmen, şimdiye kadar görülmemiş bir yoğunlukla gökdelen tasarımları yapılıyor.
Son 10 yılda, ikiz kulelerin yıkılmasından önce mimarlık tarihinde yapılmış olan toplam yüksek bina sayısından daha fazla gökdelen inşa edildi. Şikago menşeli Yüksek Binalar ve Kentsel Çevre Konseyi'ne (Council on Tall Buildings and Urban Habitat) göre, 2001'in sonundan itibaren yüksekliği en az 200 metre olan 350 gökdelen inşa edildi. 2001'den önce sadece 235 yüksek bina yapılmıştı.
İKİZ KULELERİN KISA TARİHİ
1962: İkiz Kuleler'in mimar ekibinin başına Minoru Yamasaki atandı.
1966: Kulelerin inşasına başlandı.
Ağustos 1968: Kuzey Kule inşa edilmeye başlandı.
Ocak 1969: Güney Kule inşa edilmeye başlandı.
Aralık 1970: Kuzey Kule açıldı.
Ocak 1972: Güney Kule açıldı.
1993: Terörist saldırıda 6 kişi hayatını kaybetti.
Temel kazısına 5 Ağustos 1966 da başlandı. Çelik yapı inşaatı 1968 Ağustos ayında başladı. 1. Kule 1970 Aralık ayında, 2. Kule 1972 Ocak ayında kiralandı ve 4 Nisan 1973 te kurdela kesildi ve Dünya Ticaret Merkezi kullanıma açıldı.
Mimar: Minoru Yamasaki
Yer: New York / Amerika
Yapım Tarihi: 1966-1977
Bina Çeşidi: Gökdelen, Ticari Ofis Kulesi
Yapım Sistemi: Çelik İskelet ve Cam Perde Duvarlar
İklim: Ilıman
Stil: Modern
Yamasaki'nin kurulunun görevi New York ta bulunan Emery Roth ve oğulları firmasıyla beraber Dünya Ticaret Merkezini dizayn etmekti. Yapım programı Yamasaki'ye sunulduğunda, Yamasaki bir düzine Amerikalı mimar seçti. Program çok net bir şekilde sunulmuş. 16 dönüm arazi üzerine 12 milyon feet2 (1 m = 3,29 feet) taban alanıyla Hudson tüplerine ve metro bağlantılarına kolaylık sağlayan bir projeydi. Bütün masraflar dahil 500 milyon dolardı. Çok geniş bir alana ihtiyaç vardı ve derhal yüksek teknolojiyle binaların yapılması gerekiyordu. Bu bitişik olarak yapılacak binalarla Manhattında ki iş piyasasındaki ürkekliğe heyecan getirilecekti.
Yüzden fazla proje çalışmasından sonra, Yamasaki 9 milyon feet2 ofis alanına sahip iki tane kule yapmaya karar verdi. Bir kule büyüklük ve yapısal olarak ağırlığından dolayı mantıksızdı. Ancak birkaç kule boyut ve görünüş açısından iskan(ev) projesi gibi gözüküyordu. İki kule iken her katta mantıksal ofis alanları ortaya çıkartılabiliyordu. Olağanüstü görünüm avantajı ve yönetilebilir yapısal sisteme izin veriyordu. İkiz kuleler 110 katı, 1353 feet uzunluğu ile dünyanın en uzun kuleleri idi.
Kulelerin en üst katına yapılan gözlem yerinden 45 mil ötesine kadar her yer rahat bir şekilde gözükebiliyordu. Farklı bir avantajı da binanın sanat yapısının yapılmasında mimari olarak büyük gelişme kaydedildi. Yapısal sistemi basit ama etkileyiciydi. Sistem IBM'in Seattle'deki binalarında hazırlandı.
208 feet genişliğindeki binanın ön yüzü prefabrike çelik kafes olarak yapıldı. evrilmeye karşı dayanıklılığı arttırmak için kolonlara rüzgara karşı destekleyiciler yerleştirdiler. Binanın merkezine sadece yerçekimi kuvveti yükleniyordu ve bunu en iyi şekilde karşılamak suretiyle yaptılar. Hızlı ve verimli çalışılan yerlerde rüzgar desteklerinin iyi kurulması gerekir ve bu da ekonomik yapının sonucunda açığa çıkmıştır. Binanın dış yüzeyi sayesinde dış kuvvetlerin binanın merkezine hiçbir etkisi ,birçok perde duvarlı binada olmadığı gibi, Dünya Ticaret Merkezinde de olmamıştır. Ofis alanlarının hiçbirinde iç kolonlar yoktur. Üst katların herbirinde 40,000 feet2 çalışma alanı vardır. Kat yapımında prefabrike bağlanmış çelikler kullanılmıştı. Bu çeliklerin boyutları 33 inç
(1 inç=2,54 cm) ve 60 feet uzunluğundadır. Bununla birlikte dış duvar sert olmasından dolayı bir zar olarak hareket eder ve rüzgar yükü kuvvetine karşı koyar.
Üstesinden gelinmesi gereken bir başka engel ise asansör sisteminin nasıl olması gerektiği idi. Çünkü gökdelenlerde hem çalışan hem ziyaretçi sayısı fazla olduğundan bu trafiği karşılayacak hızlı ve arıza yapmayan bir sisteme ihtiyaç vardı. Yamasaki bu konuda kendi hayal gücünü kullanarak bu büyük sorunun üstesinden geldi. Hızlı ve yerel bir kombinasyon ile problemi çözmüştü. Bu sisteme ise "Skylobby" diyorlardı. Bu sistem özellikle gökdelenler için çok etkili bir sistemdi. Çünkü bu tip asansörler için birkaç tane sutüna ihtiyaç olmaktaydı. Bu sistem toplam alanın %75'nin kullanılmasına imkan veriyordu. Geleneksel asansör sisteminde ise binanın toplamının %50'sinin kullanılmasına izin veriyordu.
Binalar üç tane düşey bölgeye sahipti. Ekspres asansörler 41. ve 74. katlardan plaza katından, 4 tane yerel asansör sisteminden bu üç bölgeye yolcu taşıyorlardı.
Başlangıçtan beri, Yamasaki buraya tamamen açık bir plaza inşa edebileceğine ve yakınlıktaki dengenin de sağlanabileceğine inanmıştı. En ufak bir dengesizlik yoktu. Empire State binasının en alt katında duruyor gibiydiniz. Yamasaki'nin Plazaları nehirden ve denizden gelen rüzgarlardan sığınma yeriydi. Birçok alışveriş merkezi, 250 odalı hoteli, gösteri merkezleriyle geniş bir kitleye hitap ediyordu.
Yamasaki'nin dediğine göre;
" Dünya Ticaret Merkezi, insanlık için bir adamın inancının yaşayan simgesi olmalıdır. İstekleri için kişisel değerlerini, birlikte çalışma inancı ve bu birlikteliğin kendi yeteneklerini kullanarak büyüklüğü bulmalıdır."
Dünya Ticaret Merkezinden Detaylar:
- 110 kat. 1353 feet (412m) uzunluğunda ( Bazı araştırmalara göre 1. Kule 1368 feet uzunluğunda, 2. Kule 1362 feet. Bazılarına göre 1350 feet )
- Her kulenin her katında bir dönüm kiralanabilir alan ( brüt 43200 feet2-4020 m2 )
- New York ve New Jersey Belediyesince kontrol ediliyordu.
- Kısa bir süreliğine dünyanın en uzun binasıydı. Ta ki "Sears Tower" inşa edilene kadar.
- Aşağı Manhattan da 16 dönümlük arazi üzerinde, binalar beş dönüm olarak toplu olarak bulunuyordu.
- Kuzey sınırı Vesey Street, doğuda Church Street, güneyde Liberty Street ve batıda West Street, yaklaşık üç blok kuzeyinde New York Borsası mevcut.
- Gözetleme kulesi, Güney Kule, WTC2, 107. Kat, yaz saatine göre 09:30 dan 23:30 a kadar açıktı.
- Skylobby asansörleri 44. ve 78. katlarda idi. ( skylobby-yüksek hızlı asansörler )
- Yedi tane yeraltı yüzeyinde servis, alışveriş ve metro istasyonu içermekteydi.
- 26 Şubat 1993 Cuma günü merkezin halka açık araba parkında tesir etkisi yüksek bir bomba teröristlerce patlatıldı. Kulelere hiçbir zarar gelmedi.
VE TARİH 11 EYLÜL 2001 SALI saatler 08:45'i gösterirken ( New York yerel saati ) 1. Kuleye ( Kuzey Kulesi )767 numaralı kaçırılmış ticari uçak tamamen dolu yakıt tankıyla çarptı. 2. Kuleye ( Güney Kule ) aynı şekilde kaçırılmış jet 18 dakika sonra saat 09:03 de çarptı. Güney Kulesi saat 10:05 itibarı ile yıkıldı. WTC1 kuzey kulesi saat 10:30 da yıkıldı. WTC7, 47 katlı bina 1987 yılında yapılmıştı, iki binanın yıkılmasından doğan etkilerle yıkıldı.
KURUCUSU OLDUĞU MİMARLIK OFİSİNİN TÜRKİYE'YE DE ELİ DEĞDİ
İstanbul Cevahir Alışveriş ve Eğlence Merkezi, yerli ve yabancı 17 mimari tasarım arasında yapılan bir yarışma sonucunda birinci seçilen Minoru Yamasaki'nin mimarlık bürosu (ABD) tarafından tasarlandı.
Avan projesi Minoru Yamasaki tarafından çizilmiş ve yine Minoru Yamasaki müşavirliğinde, Cevahirler Projelendirme Merkezi (CPM) tarafından uygulama projeleri hazırlanarak son halini aldı.
BİR BAŞKA YAMASAKİ PROJESİ: MODERN MİMARLIĞIN ÖLDÜĞÜ GÜN
Pruitt-Igoe, yapımı 1955'te tamamlanan ve St. Louis, Missouri’de bulunan büyük bir kentsel yerleşim projesiydi. Tamamlanmasından kısa süre sonra, Pruitt-Igoe’de yaşam koşulları bozulmaya başladı. 1960'ların sonlarına gelindiğinde ise aşırı yoksulluk, suç oranındaki artış ve ırkçılık çok ciddi problemler haline gelmişti. Yapı kompleksi, mimar Minoru Yamasaki tarafından tasarlanmıştı. İnşasının bitmesinden 16 yıl sonra, 16 Mart 1972‘de saat 3'te kompleksin 33 yapısından ilki hükümet tarafından yıkıldı. Diğer 32 bina da sonraki dört yıl içinde yok edildi. Böylece Pruitt-Igoe’nin meşhur başarısızlığı, toplu konut politikası tartışmalarında sembolik bir ikon haline geldi. Bu yapı topluluğu modern mimarlığın ilk yıkımlarından biriydi ve yıkımı postmodern mimarlık tarihçisi Charles Jencks tarafından Modern mimarlığın öldüğü gün olarak değerlendirildi.
