Jet Grout, kötü ve kullanılamayacak türden zeminlerde iyileştirme yapmakta kullanılan bir tekniğin adıdır.
Jet Grout nedir?
Jet Grout; kötü zeminlerde inşaat çalışmaları yapılacak ise basınçlı su ve hava ile zemin özelliklerinin iyileştirilmesidir. Uygulama yüksek basınçla su enjeksiyon edilmesi ile gerçekleşir. Sonda yüksek basınçla döndürülerek geri çekilir. Yapılacak yapının temel özelliklerine göre şaşırtmalı, atlamalı ya da bitişik nizam şeklinde, hesaplanan uzunluktaki beton kolonlar doldurulur.
Jet Grouting nedir, nasıl uygulanır?
İlk olarak 1970’li yıllarda Japonya’da denenen Jet Grouting, 1986 yılında ise Haliç Kollettörleri Projesinde ilk olarak Türkiye’de kullanılmaya başlanmıştır. Bu proje kapsamında Ayvansaray tünel aynasının yapımında kullanılarak söz konusu zeminin iyileştirilmesinde uygulanmıştır.
Jet Grout uygulamaları ise sırasıyla şu şekilde gerçekleşir:
1. Delme: Zeminin özellikleri incelenip bu zemin özelliğine göre rotary ve darbeli-rotary metodları uygulanır. Delme işlemi sırasında uç takımları olarak yumuşak zeminlerde kil bitleri, sert zeminlerde ise tricone bitler kullanılır. Delme borusu olarak kullanılan bit ise jet grout tijleri’dir.
2. Enjeksiyon: Delme işleminden sonra istenilen derinliğe ulaşıldıktan sonra yüksek basınçlı grout uygulanmaya başlar. Belli başlı karışımları zemin ile buluşması sonucunda ince çimento perdeler elde edilir. Enjeksiyon işlemi sırasında sorun yaşanmaması için şunlara dikkat etmek gerekir: Debi miktarının azaltılması, enjeksiyon basıncının düşürülmesi, masif kil özellikli zeminlerde ön yıkamalı delme işlemi.
Jet Grout nasıl bir teknik ile yapılır?
Jet Grout işleminin yapılmasında kullanılması gereken bazı teknikler vardır. Bu teknikler sırasıyla şöyledir:
1. ETİ; en basit uygulama yöntemidir. Tek çeperli boru ile delme ve enjeksiyon işlemi yapılır. Grout bu borudan 300-600 km/cm2 basınçla basılır. Bu teknikle oluşan kolonlar zemin özelliklerine göre değişkenlik gösterebilir. Killi zeminlerde 600-800 mm, kumlu çakıllı zeminlerde ise 1000 mm olarak belirtilmiştir.
2. JET 2; çift çeper kullanılır. Orta borudan grout, dış borudan ise basınçlı hava geçer. Jet 1’de yer alan kinetik enerji sürtünme kayıplarını kısmen azalttığı Jet 2’de kullanılan metod yüzde 60-80 daha büyüktür.
3. JET 3; bu metotta içice 3 boru kullanılır. Ortadaki borudan 400-600 basınçlı su, ara borudan 8-12 basınçlı hava, en dış borudan ise 30-80 basınçlı grout basılır.
Jet Grout işleminde hangi ekipmanlar kullanılır?
Jet Grout ekipmanları; Jetgrout delgi makinası, Jetgrout pompa ünitesi, Jetgrout mikser ünitesi ve Çimento silosu.
Jet Grout delgi makinasının işlevi; uygulamada öngörülen derinliğe ulaşmak için kullanılır.
Jet Grout mikser ünitesi; uygulamada enjeksiyon karışımını istenilen basınçla basabilmeye yarayan bir ekipmandır.
Çimento silosu ise en az 50 ton dökme çimento ayarlayabilen diğer ekipmanları besleyebilecek bir uygulama aracıdır.
Jet Grout işleminde uygulanacak çimento miktarı nasıl hesaplanır?
- Uygulanacak metod jet 1,
- Killi zeminde, 600 mm kolon çapı,
- Islah edilmiş zemindeki çimento dozajı 450 kg/m3
- s/ç=l
- Nozzle sayısı =2
- Nozzle çapı =2 mm.
- Enjeksiyon basıncı:400 bar
Parametrelerin hesabı:
- 1 mt ıslah edilecek zeminin hacmi: V =1,00 x 0.30 x 3,14 = 0,28 m3
- 1 mt ıslah edilmiş zemindeki çimento miktarı: 450 kg/m3 x 0,28 m3 = 126kg/mt
- Çimento enjeksiyonunun hacmi su/çimento oranı 1/1 oranına göre
(Çimento Özgül ağırlığı: 2,9 kg/İt olarak kabul ediliyor)
1 / 2,9 =0,35 İt /kg 1,00+0,35 = 1,35 İt/kg (grout)
- t mt kolondaki grout hacmi: 126kg/mtx 1,35 İt/kg = 170 İt.
- Enjeksiyon karışımının özgül ağırlığı : 2,0kg / 1,35 İt /kg = 1,48 gr / cm3
- H Eşdeğer yükseklik ( 400 bar = 4000 m ) : 4000 / 1,48 = 2703m
Jet huzmesinin nozzle'dan çıkış hızı:
- V= -2gh, h=hidrostatik düşü = 4000/1,48= 2,703 mt
- V= +2 x 9,81 x 2,703 = 232 m/sn
- Grout miktarı: Q= VxA, V=jet hızı,
- A= jet çıkış kesit alanı,
- Q= 2320 dm/sn x 0,00062 dm2 = 1,45 İt/sn,
- 1 mt kolon teşkili için gerekli süre yaklaşık 120 sn'dir. (170/1,45 = 117 sn)
Takımın her çekmede 4 cm ilerlediğini hatırlarsak, lmt için 25 kademe gerekir.
120 sn/25 kademe= 5 sn., her kademede bekleme süresi çıkar.
Sinpaş Avan Garden
Türkiye’de hangi projelerde Jet Grout sistemi uygulanmıştır?
1. Çağlayan Tower/Mecidiyeköy
2. Kahta Köprüsü/Adıyaman
3. Haliç Kollektör Ayvansaray Tüneli/Fatih
4. TOKİ Halkalı 3.Etap Evleri/Halkalı
5. İstanbul Boğazı
6. İski Ataköy Atıksu İleri Biyolojik Arıtma Tesisi/Ataköy
7. Sinpaş Avan Garden/Çekmeköy
Önerilen Bağlantılar : TOKİ indirim 2016