Çevre ve Orman Bakanlığı ve UNDP Türkiye’nin (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) ortaklaşa yürüttüğü 307 bin 220 dolar bütçeli çevre programıdır. Ocak 2009-Temmuz 2011 tarihleri arasında uygulanmıştır.
İklim değişimi eylem planı için düğmeye ne zaman basıldı?
Türkiye’nin ilk Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı Taslağı, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlandı.
Türkiye’nin ilk Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı Taslağı’nın ilgili tüm paydaşlarla katılımcı bir süreçle hazırlanmasını hedefleyen İDEP Projesi, Çevre ve Orman Bakanlığı yürütücülüğünde ve UNDP Türkiye uygulayıcılığında yürütülüyor.
Proje kapsamında Mart 2010’da başlatılan çalışmalar, Mart 2011 sonuna kadar kamu, yerel yönetim, özel sektör, sivil toplum ve akademik kuruluşların 700’ün üzerinde temsilcisinin yoğun ve sürekli takibi ve katılımıyla sürdürüldü.
Paydaşlar arası bilgi ve görüş alışverişi ve müzakere amacını taşıyan toplam 46 çalıştay ve yazılı danışma süreçleri çerçevesinde 200’ün üzerinde kurum/kuruluştan alınan görüşlere dayanılarak hazırlanan ve İDEP Projesi katılımcı sürecinin çıktısı olan İDEP Taslağı, Nisan ayı başı itibariyle Çevre ve Orman Bakanlığı’na teslim edildi.
İklim Değişikliği Eylem Planı (İDEP) nedir?
Proje Kodu: 00070482
Bütçe: 307.220 USD
Proje Finansmanı: Proje İngiltere Dışişleri Bakanlığı Stratejik Program Fonu kapsamındaki ‘Düşük Karbon Yüksek Büyüme Programı’ tarafından finanse edilmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve UNDP Türkiye, projenin uygulama sürecini ayni katkılarıyla desteklemektedir.
Bir Önceki Mali Yıla Ait Proje Harcamaları: Mevcut değil.
Süresi: Ocak 2009-Temmuz 2011
Proje Bölgesi: Türkiye çapında
Projenin Durumu: Aktiviteleri bitmiştir.
Kurumsal Odak Alanı ve İlgili Diğer Alanlar: Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma
BM / Ulusal Projenin Yürütücü Kurumlar: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
BM / Ulusal/ STK Uygulayıcı Ortaklar: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP Türkiye)
Kısa Bilgi: Türkiye’nin Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı’nın Geliştirilmesi Projesi’nin ana amacı, Türkiye İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’na (İDKK) sunulacak ve ulusal politikayı oluşturacak kapsamlı ve bütünleşik bir ‘İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı’ geliştirmektir. İDEP’in genel amacı, sera gazı emisyonlarını sınırlandırmaya yönelik ulusal koşullara uygun eylemler belirleyerek iklim değişikliği ile mücadele edilmesi, iklim değişikliğinin etkilerinin yönetilerek dayanıklılığın artırılması ve iklim değişikliğine uyumun teşvik edilmesidir. İDEP, Türkiye’nin özel şartları çerçevesinde öncelikli sektörlerde uygulayacağı sera gazı emisyon kontrolü ve uyum önlemlerini irdeleyerek; özellikle kurumsal yapılanma, uzun dönemli işbirliği, teknoloji geliştirme ve transferi ve finansman konuları üzerine odaklanmaktadır.
Mevcut durum nedir?
Türkiye’nin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne Taraf olması
2001 yılında Marakeş’te gerçekleşen 7. Taraflar Konferansı’nda (COP7) alınan 26/CP.7 sayılı kararı takiben, Türkiye, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne (BMİDÇS), 24 Mayıs 2004 tarihinde taraf olmuştur. COP7 kararı “Türkiye’nin özel durumunun (EK–I ülkeleri dâhilinde) tanınarak, diğer EK-I ülkelerinden farklı bir konumda olduğunun kabulüyle isminin EK-I’de kalması ve EK-II’den çıkartılması”nı içermektedir.
Türkiye’nin BMİDÇS’ye Birinci Ulusal Bildirimi
Türkiye, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne taahhütleri çerçevesinde, 2007 yılında İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi’ni sunmuştur.
Türkiye’nin Kyoto Protokolü’ne taraf olması
Türkiye Cumhuriyeti, Kyoto Protokolü’nü, 17 Şubat 2009 tarih ve 27144 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5836 Sayılı Kanun ile imzalamış ve 26 Ağustos 2009 tarihinde Protokol’e resmen taraf olmuştur. Türkiye, Kyoto Protokolü kapsamında Ek-B listesinde yer almamaktadır.
Türkiye Çözüme Ortak Oluyor
Türkiye, 2007’de Bali’de gerçekleştirilen 13. Taraflar Toplantısı (COP13) ile hızlanan ve 2008-2009 süresince devam eden 2012 sonrası iklim değişikliği rejimi müzakerelerine katılım sağlamıştır.
Türkiye, 2009 yılında, iklim değişikliğiyle mücadele kapsamındaki küresel çabalara, özellikle 2012 sonrası dönem için adil, kapsamlı ve etkili bir uluslararası mekanizmanın geliştirilmesi sürecine, özel şartları çerçevesinde katkıda bulunacağını beyan etmiştir.
Türkiye’nin Ulusal Çalışmaları
Ülkemiz, 2009 yılında, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın koordinasyonunda, ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ve akademik kuruluşların katılımıyla ulusal iklim değişikliği politikasının hedeflerini belirleyen Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi’ni geliştirmiştir.
Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi, ilgili sektörlerde sera gazı emisyonu kontrolü ve iklim değişikliği uyumuna yönelik stratejik ilkeleri ve hedefleri belirlemektedir.
Türkiye, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) Dördüncü Değerlendirme Raporu kapsamında iklim değişikliğinden yüksek derecede etkilenmesi beklenen bölgelerden biri olarak tespit edilen Akdeniz Bölgesi’nde yer almaktadır. Bu nedenle, detaylı bir ‘Ulusal İklim Değişikliği Uyum Stratejisi’ geliştirilmektedir. Ulusal İklim Değişikliği Uyum Stratejisi katılımcı bir süreçle, ülke çapında gerçekleştirilen etkilenebilirlik değerlendirmelerine dayanarak hazırlanmaktadır.
İDEP’in amacı nedir?
Türkiye’nin Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı’nın Geliştirilmesi Projesi’nin ana amacı, Türkiye İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’na (İDKK) sunulacak ve ulusal politikayı oluşturacak kapsamlı ve bütünleşik bir ‘İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı’ geliştirmektir.
İDEP’in genel amacı, sera gazı emisyonlarını sınırlandırmaya yönelik ulusal koşullara uygun eylemler belirleyerek iklim değişikliği ile mücadele edilmesi, iklim değişikliğinin etkilerinin yönetilerek dayanıklılığın artırılması ve iklim değişikliğine uyumun teşvik edilmesidir. İDEP, Türkiye’nin özel şartları çerçevesinde öncelikli sektörlerde uygulayacağı sera gazı emisyon kontrolü ve uyum önlemlerini irdeleyerek; özellikle kurumsal yapılanma, uzun dönemli işbirliği, teknoloji geliştirme ve transferi ve finansman konuları üzerine odaklanmaktadır..
İDEP nasıl çalışıyor?
Aşama 1: Mevcut Durum Değerlendirmesi
İklim değişikliğine ilişkin ulusal düzeyde yasal, kurumsal, bilimsel ve ekonomik mevcut durumun kapsamlı şekilde değerlendirilmesi ve belgelenmesi.
Aşama 2: Karşılaştırmalı Ülke Örnekleri Değerlendirmeleri
Türkiye ile benzer sosyal, ekonomik ve çevresel koşullara sahip ülkelerin iklim değişikliği eylem planlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi, ülkelerin iyi uygulama örnekleri aracılığıyla İDEP planlaması sürecine katkıda bulunulması; uluslararası uzmanlarla yapılacak çalışmalar ışığında, Türkiye’nin iklim değişikliği politikalarının uluslararası yükümlülüklerle uyumlaştırılması.
Aşama 3: İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı Stratejik Çerçevesinin Oluşturulması
İDEP’in geliştirilmesine yön verecek mevcut durum değerlendirmesi çıktılarına dayanan, çok-disiplinli, çok paydaşlı ve katılımcı bir çalışma yöntemi öneren, toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımının iklim değişikliği politikalarına dâhil edilmesi gerekliliğini göz önünde bulunduran, kapsamlı ve net bir stratejik çerçevenin oluşturulması.
Aşama 4: İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı’nın Geliştirilmesi
Nisan 2011 yılı sonu itibariyle, taslak “İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı”nın tamamlanması ve İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’nun görüşüne sunulması.
Aşama 5: İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı Ulusal Konferansı
Ulusal danışma sürecinin son etkinliği olarak, proje kapsamında hazırlanan taslak “İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı”nın tüm ilgili paydaşlara sunulması amacıyla bir ulusal konferansın düzenlenmesi.
Aşama 6: Teknik ve Kurumsal Kapasitenin Güçlendirilmesi
İDEP planlama süreciyle eş zamanlı olarak, Türk Ulusal Mercilerinin iklim değişikliği alanında teknik ve kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesine yönelik destek sağlanması.
Türkiye nasıl yararlanacak?
Ülkemiz, 2010 yılı itibariyle Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi ve Ulusal İklim Değişikliği Uyum Stratejisi çerçevesinde Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı’nı (İDEP) geliştirmiş olmayı amaçlamaktadır. İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye’nin desteği ile ulusal bir danışma süreci kapsamında geliştirilmektedir.