Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Fiyat düzeyi endeksi

Fiyat düzeyi endeksine göre; 2012 yılında İstanbul en pahalı il seçildi. En düşük bölge ise 94.4 ile TRC3 bölgesi oldu.



Fiyat endeksi ne demektir?


Fiyat endeksi, fiyatlardaki ortalama değişiklikleri ölçemeye ve bu şekilde paranın satın alma gücündeki düşüşü göstermeye yaramaktadır.


Dünya üzerindeki tüm ülkelerde; toptan eşya endeksi yani TEFE, tüketici fiyatları endeksi yani TÜFE, milli gelir deflatörü şeklinde üç grupta hesaplanmaktadır.


Fiyat endeksi nasıl hesaplanır?


Fiyat endeksi hesaplamanın 2 türü vardır. Bunlar; sabit esaslı endeks ve zincirleme esaslı endekslerdir.


Fiyat düzeyi endeksine göre en pahalı il neresi oldu?


Fiyat düzeyi endeksine göre 2012 yılında en pahalı il İstanbul oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2012 Bölgesel Satın alma Gücü Paritesi verilerini açıkladı. Araştırmada bir bölgenin Fiyat Düzeyi Endeksi, 100’den büyük ise bu bölge Türkiye ortalamasına göre ‘pahalı’, 100’den küçük ise bu bölge Türkiye ortalamasına göre ‘ucuz’ olarak tanımlandı. Bu tanıma göre de Fiyat Düzeyi Endeksi en yüksek bölgesi 113.1 ile İstanbul (TR10 Bölgesi), en düşük bölgesi ise 94.4 ile Siirt, Batman, Mardin, Şırnak illerinden oluşan TRC3 bölgesi oldu. 

Sağlık ana grubunda en yüksek Fiyat Düzeyi Endeksi 117 ile Ankara’da, aynı ana grup için Fiyat Düzeyi Endeksi en düşük olan bölge 87.5 ile Kastamonu, Çankırı ve Sinop illerinde gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içecekler ana grubunda en yüksek Fiyat Düzeyi Endeksi 108 ile İstanbul’da gerçekleşti. Aynı ana grup için Fiyat Düzeyi Endeksi en düşük olan bölge 94.7 ile Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerinde yaşandı. Eğitimde İstanbul en pahalı şehir olarak öne çıktı. Lokanta ve oteller ana grubunda en yüksek Fiyat Düzeyi Endeksi 117.2 ile Ankara’da gerçekleşti. Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar ana grubunda en yüksek Fiyat Düzeyi Endeksi 148.5 ile İstanbul’da yaşandı. 


Satınalma Gücü Paritesi ne demektir?


Satınalma gücü paritesi (SAGP) ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak farklı para birimlerinin satın alma güçlerini eşitleyen bir değişim oranını ifade etmektedir.


Satınalma Gücü Paritesi hakkında detaylı bilgiler için tıklayınız


Türkiye’nin fiyat düzeyi endeksi sonuçları nasıl?


OECD ülkeleri içerisinde, gelir ve fiyat düzeyi arasında en büyük farkın yaşandığı ülke Türkiye olarak belirlendi. OECD ortalaması 100 kabul edilerek oluşturulan kişi başına gelir ve fiyat düzeyi endekslerine göre, kişi başına gelirde 30'la en sonda yer alan Türkiye fiyat düzeyi açısından 60'la 27'nci sırada yer aldı.


Türkiye İstatistik Kurumunun hesapladığı fiyat endeksleri neleri göstermektedir?


Türkiye İstatistik Kurumu tarafından hesaplanan Tüketici Fiyatları Endeksi hane halklarının tüketim harcamalarında yer alan mal ve hizmetlerin belirli zaman aralıklarında fiyatlarındaki değişmeleri göstermektedir. Üretici Fiyatları Endeksi ise tarım, imalat sanayi, madencilik ve enerji sektörlerinde üretimi yapılan malların, üretici tarafından yurtiçi peşin satış fiyatlarındaki değişmeleri göstermektedir.