Binanın üst kısmında yer almakta olup, çıkıntılı olduğu için çıkma adını alan bir yapı elemanıdır.
Çıkma nedir ve çıkma kuralları nelerdir?
Çıkma; binanın üst kısımlarında yer alan çıkıntılı kısımdır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İmar Yönetmeliğine göre binalarda çıkmaların ölçüleri şu şekilde olmalıdır:
15.50 m.5 kat çıkma genişliği maksimum 1.40 m.
18.50 m.6 kat çıkma genişliği maksimum 1.30m.
21.50 m.7 kat çıkma genişliği maksimum 1.20 m.
24.50 m.8 kat çıkma genişliği maksimum 1.10 m.
27.50 m.9 kat çıkma genişliği maksimum 1.00 m.
Çıkma deprem dayanıklılığını azaltır mı?
Çıkmalar belirtilen şartlar dışında kaçak olarak yapılmışsa depremde yıkımlara ya da ağır hasarlara sebep olabilir. Antalya’da yapılan son yirmi yıldaki tüm yapılarda kapalı çıkmalar kullanılmıştır. Kapalı çıkmalar, ağır hasarlara ve büyük yıkımlara yol açmaktadır. Mesela, bir balkonun kapatılması hem yasalara aykırı bir durumdur hem de binanın ağırlık aksları ile ilgili hassas bir noktadır. Bu yüzden dikkatli yapılmayan, kurallara uyulmadan yapılan çıkmalar deprem sırasında sorun teşkil eder.
Müteahhitler neden çıkma bina yapıyor?
Müteahhitler genelde, dar alanlarda metrekareden kazanmak için çıkmalara başvururlar. Kaçak yapı statüsüne girse de çıkma binalar, metrekaresi büyük olur ve daha yüksek fiyatlara satılır. Metrekareden kazanmak isteyen müteahhitler, balkon olması gereken, altı boş, desteksiz yapıları kapatarak binaya çıkma yapabilirler. Bu tür yapılar kullanılmaya başladıkça, yapısal ağırlığında eklenmesi ile deprem olsun olmasın, ağır hasarlara yol açabilir.
Çıkmanın avantajları ve dezavantajları nedir?
Çıkmanın avantajları arasında yapının metrekaresini artırabilir, yeni bir kullanım alanı yapılabilir. Bunun dışında dezavantajı ise kurallara uyulmayan, kaçak yapılan, ağır olan çıkmalar deprem esnasında ağır hasarlara yol açabilir. Az katlı yapılarda uygun bir şekilde yapılan çıkmalar çok fazla zararlı olmadığı gibi, yüksek binalarda her ne kadar kurallara uyularak da yapılsa çıkmalar tehlikeli olabilir.