İstanbul’un Avrupa yakasında Çatalca ve Büyükçekmece ilçeleri arasında kalan göldür. 43 km2 yüzölçümüne sahiptir. Büyükçekmece Gölü’nün en derin noktası 8,6 metre derinliktedir.
Büyükçekmece Gölü haritada...
Büyükçekmece Gölü nerededir?
Çatalca'nın güneyinde Küçükçekmece Gölü'nün 12 Km. batısında bulunan göl, çoğu yerde sığ, bataklık ve deniz seviyesindedir. En derin yeri 8,6 m olmakla birlikte derinliği çoğu yerde 50 cm'yi ancak bulur.
Büyükçekmece Gölü (Foto: DSİ)
Büyükçekmece Gölü’nün genel özellikleri nelerdir?
Büyükçekmece gölü doğuda Kaldırım Burnu, batıda Bababurun arasında kalan incecik ve sığ bir kanalla bağlıdır. Şimdilerde gölün önüne yapılan baraj, gölle deniz arasındaki bağlantıyı tamamen kesmiştir. Büyükçekmece gölü denizin istilasına uğrayarak önce koy haline gelmiş, sonra lagün özelliği kazanmış eski bir vadi ağzıdır.(ria.) Gölün kıyı kordonu koyun ortasına yakındır. Büyükçekmece Koyu’nun batı sahilinin kuzeydoğu yönünde uzanışı ve bu konumu ile kum ve çakılların bu yöne doğru taşınmasına uygun oluşu, öte yandan Baba burnu ile Kumburgaz arasındaki kıyının doğu tarafa doğru benzer bir kum ve çakıl taşımasına elverişli bulunmayışı nedeniyle, burada koyun ağzını kapayacak bir kıyı kordonu oluşmamıştır. Yine de Mimarsinan ve Büyükçekmece yerleşmelerini bulundukları yerdeki darlaşmanın olanak sağladığı bir birikme mevcuttur. Bu noktada koy ikiye ayrılarak kuzey kısmı lagün özelliği kazanmıştır.
Büyükçekmece Gölü, Marmara Bölgesi'nde, Çatalca yöresinin güney kesiminde deniz kulağı gölü. Göl, İstanbul'un içme suyu kaynağı olarak kullanılmaktadır. Göl, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yapılarla derinleştirilmiştir. Gölün deniz ayağına bir baraj yapılmıştır.
Büyükçekmece Gölü (Foto: DSİ)
Büyükçekmece Gölü adını nereden alır?
Çatalca yöresinden güneye doğru inen derenin (Karasu, Delice Çayı) aşağı çığırının yükselen deniz seviyesi altında kalmasıyla koy halinde oluşmuş, sonra önü, koyun orta kısmında çakıl, kum ve kil gibi maddelerin meydana getirdiği bir dil ile tıkanmıştır. Bu dil üzerinde gölü denize bağlayan bir kesinti bulunur ve bunun üzerinden çok gözlü tarihi bir köprü olan Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü geçer. Büyükçekmece Gölünün Marmara Denizi ile birleştiği yerde Büyükçekmece Barajı yer alır. Baraj ile deniz arasında hafif tuzlu bir göl, su odacıkları ve sazlıklar bulunur. Gölde balık da tutulur. Gölde eskiden 30 tür balık varken bu sayı halihazırda 4'ü yabancı tür olmak üzere 15 tür balık kalmıştır. Göl adını köprü olmadığı zamanlarda üzerinde yer alan çekmece adı verilen elle çekilerek karşıya geçmek için kullanılan salların büyük olmasından alır.
Mimar Sinan Köprüsü nerededir?
Büyükçekmece Gölü Mimar Sinan Köprüsü
Mimar Sinan’ın ünlü köprüsü gölün koya yakın bölümünde, yani yeni köprünün hemen yanında yer alır. Dünya tarafından hayranlıkla tanınan, ünlü Osmanlı Mimarı Sinan'ın eseri olan köprünün yapımına , Zigetvar seferine çıkarken Kanuni Süleyman'ın emriyle başlamıştır. Köprü II. Selim zamanında 1566-1567 yılları arasında tamamlanmış ve 73.853 akçe harcanmıştır. Köprünün yapımında yüzlerce neccar ve senktraş çalışmış, gölün suları devasa tulumbalarla çekilmiştir. Temllere 2-3 insan boyunda çakılan kazıklar aralarına akıtılan kurşunla birleştirilmiştir. Bu temel yöntemi daha sonraları Mimar Davut Ağa tarafından yapılan Yeni Cami İnşaatında da uygulanmıştır. Mimar Sinan Köprüsü 635 mt. uzunluğunda, 7.17 mt. genişliğinde 4 ayrı körünün birleşmesiyle oluşmuştur.
Büyükçekmece Gölü (Foto: DSİ)
Büyükçekmece Gölü’nün yüzölçümü nedir?
Eskiden İstanbul’un en önemli ve büyük çift dalyanlarından birinin bulunduğu Büyükçekmece Gölü günümüzde bir baraj gölüne dönüşüp, doğal yüzölçümü barajın inşası ve su toplamaya başlamasından sonra (1987) 43 Km2’ye çıkmıştır.
Gölün uzunluğu 7 km, genişliği 2 km’dir. Büyükçekmece Gölü kıyısındaki Mimarsinan’da rüzgar sörfü yapılabiliyor.
Büyükçekmece Gölü hangi haberlere konu oldu?
Son kalan 10 havza (Hürriyet Gazetesi, Kasım 2011)
3. köprüyle ilgili İBB aleyhine açılan bir dava, İstanbul’un yaşam destek ünitesi olarak kabul edilen sadece 10 ekolojik ve biyolojik alanı kaldığını ortaya koydu. Dava dosyasına giren raporda “Planlı ve plansız gelişme alanları, kentin yaşam destek üniteleri olarak nitelendirebileceğimiz, kuzeydeki doğal kaynak alanları, sınırlarına dayanmıştır” deniyor
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne karşı açılan bir dava şehrin son 10 doğal yaşam alanının ciddi tehdit altında olduğunu ortaya çıkardı. Söz konusu iddia, 3. köprü aleyhine açılan davanın dosyasına giren bir raporda yer alıyor. İTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden Prof. Dr. Lale Berköz başkanlığında Doç. Dr. Funda Yirmibeşoğlu, Yrd. Doç. Özhan Ertekin’den oluşan bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 18 sayfalık raporda, “İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın hedefleri, stratejileri, yaklaşımı ve planlama ilkelerinde kentin kuzeye doğru gelişiminin engellenmesi, aksi takdirde yaşam destek üniteleri olarak nitelendirilen doğal kaynak alanlarının tahribatının söz konusu olduğu belirtilmektedir” deniliyor:
İstanbul’da 10 adet ekolojik ve biyolojik yönden önemli doğal yaşam mekânı bulunuyor. Bu alanların her biri doğa koruma amaçlı uluslararası sözleşmelerde belirtilen kriterlere uygunluk gösteriyor. Ender bitki ve hayvan türlerinin bazıları ulusal mevzuatımıza uygun olarak koruma altına alınmış, ancak bazıları hâlâ koruma statüsünden yoksun. İstanbul Çevre Düzeni Planı raporuna göre İstanbul’da ekolojik ve biyolojik yönden 10 önemli doğal yaşam mekânı var.
1- Terkos ve Kasatura arasındaki ormanlık alan ve kıyı şeridi
2- Ağıl Dere ve Ağaçlı kumulları
3- Gümüşdere (Kilyos) kumulları
4- Kuzey Boğaziçi
5- Büyükçekmece Gölü
6- Küçükçekmece Gölü
7- Batı İstanbul meraları
8- Ömerli Havzası
9- Sahilköy, Şile, Ağva kumulları, Ağva Deresi ve ormanlar
10- Şile Adaları
Her an taşkın olabilir (Hürriyet Gazetesi, Ocak 2010)
Büyükşehir Belediyesindesi'nden Büyükçekmece bölgesinde yapılan yıkımlar nedeniyle yapılan yazılı açıklamada "Halen %95 doluluk oranına sahip Büyükçekmece Gölü taşkın riskinde kritik sınıra gelmiş bulunuyor" denildi.
"KAPAKLAR AÇILIRSA SULAR 4 METRE YÜKSELECEK"
Açıklamada, olası bir aşırı yağış durumunda kapakların açılması halinde suların 4 metre boyunca yükseleceğinin DSİ 14. Bölge Müdürlüğü'nün, İstanbul Valiliği'ne hitaben yazdığı raporunda belirtildiğine yer verildi.
Olta balıkçılarına 5 cazip adres (Hürriyet Gazetesi, Ekim 2009)
Türkiye’nin hemen hemen bütün kıyılarında ve göl ve nehirlerinde olta balıkçılığı yapılabiliyor. Kirlenmenin yoğun olduğu bölgelerde artık pek balık kalmasa da hâlâ amatör balıkçıların yüzünü güldüren pek çok avlanma noktası var.
(..) TERKOS GÖLÜ VE BÜYÜKÇEKMECE
Tatlısu balıkları için adresler
İstanbul’a yakın yerlerde tatlısu balığı avlamak isteyenler, Anadolu Yakası’ndaki Ömerli Baraj Gölü’nü, Riva Deresi’nin etrafındaki aile piknik yerlerini, Avrupa Yakası’nda da turna balığı yakalanabilecek Terkos Gölü’nü ya da Büyükçekmece Gölü’ne kıyısı olan Çatalca’ya bağlı Bahşayış Köyü’nü tercih edebilir. Tatlı sularda oltanıza genellikle kızılkanat gelecektir. Eti pek lezzetli değil, üstelik kılçıklı. Nemli topraktan çıkarılacak solucan, küspe ya da kasaptan alınabilecek küçük bir tavuk parçasını yem olarak kullanarak sazan yakalayabilirsiniz. Turna ve yayın Terkos Gölü ve Büyükçekmece’de çıkan güzel balıklardan. Yayın, tatlısu balıklarının en lezzetli ve kılçığı en az olanı.
Galatasaray Büyükçekmece'ye taşınıyor (A.A., Ekim 2009)
Galatasaray Kulübü'nün Florya Metin Oktay Tesisleri'ni Büyükçekmece'ye taşınması için gerekli arsa tahsisiyle ilgili protokol, kulüp başkanı Adnan Polat ile Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün arasında imzalandı.
Büyükçekmece Belediye Başkanlığı binasında gerçekleştirilen protokol töreninde konuşma yapan belediye başkanı Akgün, ilk etapta Galatasaray'a, Büyükçekmece Gölü kenarında 106 dönümlük yer tahsisinde bulunduklarını, ancak bunu kısa bir sürede 150 dönüme çıkaracaklarını söyledi.
AKGÜN: "GALATASARAY'A ARSA TAHSİS ETTİK. FENERBAHÇE VE BEŞİKTAŞ'IN TALEPLERİNİ DE GERİ ÇEVİRMEYECEĞİZ"
Belediye olarak kültür, eğitim ve spor faaliyetlerine büyük önem verdiklerini ve ilçeye gelip yatırım yapmak isteyen kurumlara yardımcı olduklarını kaydeden Akgün, "Bizden Fenerbahçe Kulübü de resmen başvurarak, arsa istedi. Beşiktaş ise şifai olarak talepte bulundu. Asla bu kulüplerimizin taleplerini geri çevirmeyeceğiz. Bundan sonra bizimle temasa geçecek kulüplerin taleplerini yerine getireceğiz. Kim okul, eğitim kampüsü yapmak istiyorsa bizlere başvursun" diye konuştu.
Başkan Akgün, Adnan Polat'a Türk sporuna verdiği destek için teşekkür ederken, "Bugünden sonra Büyükçekmece gençliğinin sporuna katkıda bulunmasını istiyoruz. Biz bu arsa tahsisi için para pul istemiyoruz. Muhammed, Okan, Fuat buradan yetişti. Futbola eğilim vardır Büyükçekmece'de. İnşaat başladığında bu çalışmalara, altyapı çalışmalarına destek vereceğiz" ifadelerini kullandı.
Arsa tahsisinin süresinin 'Bir süre belirlemek zorunluluğu' nedeniyle protokole 30 yıl olarak konulduğunu kaydeden Akgün, gerçekte bu sürenin sonunun olmadığını sözlerine ekledi.
POLAT: "DAHA BÜYÜK ARAZİ TALEBİMİZ VARDI"
Galatasaray Kulübü Başkanı Adnan Polat, Büyükçekmece Belediyesi'nden tahsis edilenden daha büyük arazi talebinde bulunduklarını, ancak bu arazinin büyüyeceğini söyledi.
Gelecekte Florya Metin Oktay Tesisleri'ni Büyükçekmece'ye taşımak istediklerini anlatan Polat, şunları kaydetti: "Bu tesisimizde sadece profesyonel futbol değil, amatör futbola da hizmet vermek istiyoruz. Galatasaray'ın gelecekte Florya Tesisleri'ni taşımak istiyoruz. Burada 2 sene içinde amatör futbol dallarında faaliyetleri başlatmak istiyoruz. İnşallah bu örnek olur. Galatasaray ve benzeri kulüpler halkın malıdır. Bu anlamda devletimizin kurumlarının bu tür hizmetleri vermek görevlerinin bir parçasıdır. Bu tür işleri yapabilmek için devletimizin kurumlarının bize destek olması lazım."
Adnan Polat, arsa tahsisi nedeniyle İlçe Meclis üyelerine ve bürokratlara teşekkür ederken, "16 Ekim'de kulüp olarak 105 yaşına basıyoruz. Kulübümüz sadece sportif yarışma olarak değil, sosyal sorumluluk bilinci içinde yetiştirme anlamında da görevini sürdüyor. Yazın 3 milyon çocuk sokaklarda geziyor. Bizim bu tür arazileri alıp, çocukları spora yöneltmemiz lazım" şeklinde konuştu.
Başkan Polat, çıkışta gazetecilere yaptığı açıklamada ise, 3 yıldır bu projeyle ilgili çalıştıklarını belirterek, yarından itibaren tesisin etrafını çevirme, ağaçlandırma, plan-proje işlerine başlayacaklarını ifade etti. Polat, tesislerin ne zaman buraya taşınacağı hakkındaki bir soruya ise, şu aşamada süre veremeyeceklerini kaydetti.
Galatasaray Kulübü Başkanı Adnan Polat, futbol takımı hakkında ise, "Her gün yeni bir başlangıçtır. Bugün güneş yeniden doğdu. Taze bir başlangıçla yine önümüze bakacağız. Daha uzun bir yolun başındayız" diye konuştu.
Belediye başkanı Akgün ise, ilçede şu anda Galatasaray'a 150 dönümlük arazi tahsis ettiklerini, ancak, talep gelmesi durumunda bunu daha da artıracaklarını söyledi.