Baca; genel olarak, yanma sonucu ortaya çıkan, insan sağlığı açısından tehlikeli olabilecek gazları en güvenilir yoldan atmosfere ulaştıran kanal sistemine verilen isimdir.
Baca nedir?
Dumanı ocaktan çekip havaya vermeye yarayan yoldur. Bağımsız kanallardır. Yarattığı çekme sayesinde, yanma için gerekli havayı ocağa ve kazana ulaştırır.
Baca yüksek ısıya ve yangına, yanma sonucu ortaya çıkacak gazların kimyasal etkisine, korozyona ve su buharına karşı dayanıklı olmalıdır.
Baca problemleri nelerdir?
-Baca ve ısı üretici çıkışındaki düşük baca sıcaklıkları,
-Sıvı ve gaz yakıt yakılan ısı üreteçlerinin atık gazındaki yüksek su buharı miktarından dolayı bacalarda yoğuşma ve asit oluşumu,
-Örme, yığma bacaların yapı malzemesinin fazla olan kitlesi baca gazından daha çok ısı absorbe eder, baca gazının soğuması ve baca çekişinin azalmasına sebep vermesi,
-Yetersiz ısı yalıtımı,
Bina bacaları hangileridir?
Adi Baca: Birden fazla birime hizmet vermek için tasarlanmış her katta cihazların doğrudan bağlandığı bacalardır.
Şönt Baca: Zeminden çatı üstüne çıkan bir ana baca ve bu ana bacaya bağlanan her ait branşmanlardan meydana gelen bacalardır.
Müstakil Baca: Tek bir birime hizmet vermek için inşa edilmiş binanın bir katından çatının üstüne kadar çıkan ve diğer katlarla bağlantısı olmayan bacadır.
Baca nasıl çalışır?
Bacanın sağlıklı bir şekilde işlevini yerine getirebilmesi yani bacanın atık gazları tahliye edebilmesi için, baca içindeki hava yoğunluğunun dış ortamın yoğunluğundan daha az olması ile mümkündür. Bu da bacanın iç kısmının, dış ortama göre daha sıcak olması ile mümkündür. Sıcak hava; bacadan dışarı çıkma eğilimi gösterirken, peşinden atık gazları da beraberinde götürür.
Baca nasıl yapılmalıdır?
-Kalorifer kazan bacalarına soba, şofben vb. bağlantısı yapılmamalıdır.
-Bacalar, teknik bir zorunluluk olmadıkça binanın dış duvarlarında yapılmamalıdır.
-Baca duvarlarının kalınlıkları standart tuğla boyutundan daha küçük olmamalıdır.
-Bacaların kesit alanı korunarak, hem içi hem dışı hava geçişine olanak vermeyecek şekilde, ince sıva ile sıvanmalıdır.
-Bacalar komşu binalardan en az 6 m uzakta bulunmalıdır.
-Bacaların alt kısmına, çelik sacdan hava sızdırmayacak şekilde, contalı bir temizleme kapağı yerleştirilmelidir.
-Bacalar gerekli mukavemeti sağlayabilmelidir. Dolayısıyla malzeme önemlidir. (TS 11386)
-Borular gevşek olmamalı, iyi izole edilmelidir.
-Sızdırmazlık malzemeleri yanmaya ve korozyona dayanıklı olmalıdır.
-Baca yükseklikleri kontrol edilmelidir.
-Baca boruları baca içerisine çok fazla sokulmamalıdır, aksi halde kesit daralacağından baca çekişini olumsuz yönde etkileyecektir.
Baca planlanması nasıl gerçekleşir?
-Düz bir çatıda, çatı üzerinde kalan baca yüksekliği en az 100 cm olmalıdır.
-Çatı üzerindeki yükseklikler, bacanın çatı üzerinde kalan kısmının yüksekliğini etkiler.
-Baca, balkon ve pencerelere yakın olmamalıdır.
-Teraslı yapılarda baca, binanın en yüksek kısmının olduğu yerden çıkmalıdır
Baca hangi özelliklere sahip olmalıdır?
1.Baca yapımında kullanılan malzemeler minimum 740° C de yanmaz olmalı, kalıcı biçim ve boyut değiştirmez olmalıdır.
2.Baca yüzeyi pürüzsüz olmalıdır. Bu değer en fazla 2 mm olmalıdır.
3.500°C baca gazı sıcaklığında baca dış yüzey sıcaklığı 100°C yi geçmemelidir.
4.Bacalar, bacanın sebep olmadığı 90 dakika süren yangın durumunda yangına karşı direnç göstermeli ve bu süre zarfında yangın baca yoluyla diğer katlara sıçramamalıdır.
5.Etkili baca yüksekliği en az 4 m olmalıdır.
6.Baca kurum sebebiyle yangına sebep olmamalıdır.
7.Baca içinde olası bir kurum yangını anında dış cidar sıcaklığı 160°C yi geçmemelidir.
8.Baca yapı olarak mukavim olmalı ve tam sızdırmaz olmalıdır.
9.Baca iç yüzeyi, sıcak gazların sebep olduğu ısıl gerilmelere dayanabilecek özellikte olmalıdır.
10.Bacada duman gazları soğumamalıdır.
11.Duman gazlarının bacanın üst kısımlarına yaklaştıkça soğuması baca içinde korozyona sebep olur ve bacanın çekişini azaltır. Bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için bacada ısı yalıtımı yapılmalıdır.
12.Bacalar mümkünse bina içinde olmalıdır. Zorunlu hallerde, bacanın bina dışında yapılması halinde, soğumaması için gerekli ısı yalıtımı ve dış koruması yapılmalıdır.
13.Yakıt olarak doğal gazın kullanılması durumunda, bacada yoğuşan su dışarı tahliye edilebilmelidir ve yoğuşan su dışarı sızmamalıdır.
14.Baca kesiti zorunlu olmadıkça dairesel olmalıdır.
15.Baca net iç kesiti en az 100 cm2 olmalıdır. Isıtma sistemine göre uygun baca kesiti seçilmelidir.
16.Bacada yalıtım malzemesi olarak kullanılacak malzeme, 500°C sıcaklıkta yanmaz özellikte olmalıdır.
Müstakil baca çizimi nasıl yapılır?
