Kendisine ait bir projeyi kopyaladığı iddiasıyla MESA’ya açtığı telif davasını 16 yıl sonra kazanan mimar. Aytaç Manço, sinema ve müzik dışındaki bir alanda da telif haklarının önemini gündeme getiren isim oldu. Manço, MESA’dan 472 bin TL tazminat aldı.
Mimar Aytaç Manço
Aytaç Manço, MESA’yı tazminata nasıl mahkum etti?
Mimar Aytaç Manço, kendisine ait bir projeyi kopyaladığı iddiasıyla MESA’ya açtığı telif davasını 16 yıl sonra kazandı. MESA, Manço’ya toplam 472 bin TL tazminat ödedi.
Genellikle müzik ve film konusunda gündeme gelen telif hakları bu kez mimaride bir davaya konu oldu. Türkiye’nin önemli mimarlarından olan 77 yaşındaki Aytaç Manço, tasarımı kendisine ait İstanbul Bahçeşehir 1. Etap’taki D-5 Blok projesinin ünlü inşaat Şirketi MESA tarafından izinsiz olarak kullanıldığı iddiasıyla 1996’da yargıya başvurdu. Manço, MESA’nın 1994 ve 1996’da İzmir Mavişehir’de inşa ettiği iki bloğun projesinin kendisinin tasarladığı Bahçeşehir’deki binayla aynı olduğunu öne sürdü. Manço’nun suç duyurusu üzerine İstanbul 3. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde dava açıldı.
MESA, savunmasında Mavişehir konutlarının projesinin daha önce kendi inşaa ettiği Ankara Koru Sitesi ve Konutkent projelerinin geliştirilmiş hali olduğunu öne sürdü. Mahkemenin talebi üzerine hazırlanan bilirkişi raporunda İzmir Mavişehir’deki iki bloğun MESA’nın iddia ettiği gibi Ankara’daki projelerin değil Manço’ya ait İstanbul Bahçeşehir projesinin işlenmiş hali olduğu belirtildi. Bilirkişi iki proje arasında yüzde 75 benzerlik bulunduğuna dikkat çekerken mimar Manço’nun eserden kaynaklanan haklarına tecavüz edildiğini belirtti.
İstanbul 3. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 2010’da MESA’yı tazminata mahkum etti. Dava MESA’nın kararı temyiz etmesi üzerine Yargıtay’a gitti. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi iki yıllık inceleme sonucunda yerel mahkemenin kararını onadı. Böylece Türkiye’nin ilk kapsamlı mimari telif davası da sonuçlanmış oldu.
Vatan Gazetesi’nde 16 Aralık 2013 tarihli ve İlker Akgüngör imzalı habere göre; geçtiğimiz günlerde gazete ilanıyla duyurulan Yargıtay’ın onadığı karara göre 16 yıl süren hukuk mücadelesinin sonunda, MESA projeyi izinsiz olarak kopyalayıp kullandığı için 38 bin 445 TL maddi, bin TL de manevi tazminat cezası ödemeye mahkum oldu. MESA, faiz, gecikme giderleri ve KDV’yle birlikte mimar Aytaç Manço’ya yaklaşık 472 bin TL tazminat cezası ödedi.
Aytaç Manço kimdir?
Aytaç Manço 1936'da İstanbul'da doğdu. 1955'te Şişli Terakki Lisesi'nden mezun oldu. 1955-1957 yılları arasında IMA Mimarlık Bürosu'nda Maruf Önal, Abdurrahman Hancı, Süha Toner ve Şahap Aran Y. Mimarlar yanında teknik ressam olarak çalıştı.
Aytaç Manço’nun iş hayatında neler oldu?
1957'de Arı İnşaat, Haydarpaşa Liman İnşaatı şantiyesinde teknik ressam olarak çalıştı. 1960-1963 yılları arasında Prof. Muhlis Türkmen ve Prof. Hamdi Şensoy Y. Mimarlar Bürosu'nda, 1964-1965 yılları arasında Kadri Eroğan Mimarlık Bürosu'nda yardımcı mimar olarak görev aldı. 1965 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde tahsilini tamamlayıp yüksek mimar ünvanını aldı.
Aytaç Manço, yurtdışında hangi projelerde çalıştı?
1965-1967 yılları arasında Münih-Almanya'da Hubert Michel Mimarlık Bürosu'nda ve Orhan Çakmakçıoğlu Y. Mimar ile çeşitli proje ve yarışmalara katıldı. 1967'de Londra-İngiltere W. Bennett Mimarlık Bürosu'nda çalıştı. 1967-1969 yılları arasında Suudi Kraliyet Ailesi özel Mimarlığı, Cidde/Suudi Arabistan, okul, villalar, saray yenilemesi konularında proje ve uygulama denetimi görevlerinde bulundu.
Aytaç Manço, Türkiye’de hangi firmaların kuruluşunda yer aldı?
1970'te Şinasi önengüt ve Ersin Manço Y. Mimarlar ile 3F (Form Follows Function) Mimarlık Bürosu'nu kurdu. 1972'te çalışmalarına 3F Mimarlık Bürosu'nda yalnız olarak devam etti. 1975'te Prof. Sedad Hakkı Eldem ve Orhan çakmakçıoğlu Y.Mimarlar ile üçlü ortaklık kurdu. 1976-1980 yılları arasında Orhan çakmakçıoğlu & Aytaç Manço Mimarlık Bürosu'nu kurdular. 1980 yılında Aytaç Manço Mimarlık Bürosu'nda çalışmalarına devam etti. 1982'de Şinasi Önengüt Y. Mimar ile DİMTAŞ Dekorasyon İnşaat Mimarlık Turizm ve Ticaret AŞ kurdu. 1987'de Şinasi Önengüt'ün ayrılması ile DİMTAŞ, Danışmanlık İnşaat Mimarlık Turizm ve Ticaret AŞ'ye dönüştü. 2001 yılından bu yana oğlu Mimar Ali Manço ile ortak olarak Ali + Aytaç Manço Mimarlık ve DİMTAŞ AŞ firmalarını yönetti.
Aytaç Manço, şu an hangi ofiste çalışmaktadır?
2009 yılında DİMTAŞ AŞ ile Ali ve Aytaç Manço Mimarlık Ltd. Şti.'nin aynı çatı altında toplandığı ISO9001:2008 belgeli Manço Mimarlık AŞ'de Kurucu Ortak olarak görev almaktadır.
Aytaç Manço, 1965 -1967 yılları arasında Hubert Michel Mimarlık Bürosu, Münih'de Teknik Ofis Şefliği (Münih Çok Katlı Kızılhaç Hemşireler Yurdu, Münih Rodenstock Optik Mağazası, Münih Barmezingen Brüder Hastanesi Kompleksi, Münih Barmezingen Brüder Yaşlılar Evi, Münih Kızılhaç Yaşlı Hemşireler Kilisesi, Regen Mutterheim Yorgun Ev Kadınları Kliniği, Regen Regensburg Üniversite Menzası Yarışma Projesi 1. Mansiyon, Y. Mimar Cristoph Yelin ve Y. Mimar Heinz Tesar ile Münih Yeni Müze Binası Yarışma Projesi, Y. Mimar Yelin ile Regen Regen İlkokul Yarışma Projesi) ve 1967–1969 yılları arasında Cidde Suudi Arabistan Kraliyet Sarayı, Suudi Arabistan'da Kraliyet Ailesi Özel Mimarlığı yapmıştır (Cidde Kraliçe İffet için Dar-El Hannan Kız Okulu, Cidde Kraliçe İffet için 10 Dubleks Villa, Cidde Prenses Latife için 2 Dubleks Ev, Cidde Muzaffer Rıfat için 4 Dubleks Ev, Taif Taif Sarayı Yenilemesi, Cidde Prenses Sara ve Prens Muhammed Bin Suud için Köşk, Taif Dışişleri Bakanı Prens Suud Bin Faysal için Kayalıklar Üstünde Ev).
Aytaç Manço, hangi kuruluşlara üyedir?
TMMOB Mimarlar Odası, İSMD İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (Kurucu Üye), Mimarlık Vakfı (Kurucu Üye), SODEV Sosyal Demokrasi Vakfı, Türkiye Turing ve Otomobil Kulübü ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü üyesidir.
Aytaç Manço’nun önceki ofisleri hangileridir?
Ali ve Aytaç Manço Mimarlık Ltd. Şti. ve DİMTAŞ AŞ (Ortak) (2001 / 2009)
DİMTAŞ Dekorasyon İnşaat Mimarlık Turizm ve Ticaret AŞ. (Ortak) (1986 / 2001)
Aytaç Manço Mimarlık Bürosu Ltd. Şti. (Ortak) (1980 / 2001)
DİMTAŞ Dekorasyon İnşaat Mimarlık Turizm ve Ticaret AŞ. (Ortak) (1982 / 1986)
Orhan Çakmakçıoğlu-Manço Mimarlık Bürosu (Ortak) (1976 / 1980)
Prof. Sedad Hakkı Eldem - Orhan Çakmakçıoğlu - Aytaç Manço Mimarlık Bürosu (Ortak) (1974 / 1976)
3f Mimarlık Bürosu (Ortak) (1970 / 1976)
W. Bennett Mimarlık Bürosu (Çalışan) (1967 / 1967)
Hubert Michel Mimarlık Bürosu (Çalışan) (1965 / 1967)
Kadri Erdoğan Mimarlık Bürosu (Çalışan) (1964 / 1965)
Prof. Muhlis Türkmen ve Prof. Hamdi Şensoy Mimarlık Bürosu (Çalışan) (1960 / 1963)
Hamdi Şensoy Mimarlık (Çalışan) (1960 / 1963)
ARI İnşaat (Çalışan) (1957 / 1958)
IMA Mimarlık Bürosu (Çalışan) (1955 / 1957)
Aytaç Manço, hangi okullardan mezun?
Lisans: Güzel Sanatlar Akademisi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü (1965)
Lisans Öncesi Eğitimi: Şişli Terakki Lisesi (1955)
Manço Mimarlık A.Ş. hangi alanlarda hizmet veriyor?
Y. Mimar Aytaç Manço tarafından 1970 yılında kurulan Manço Mimarlık, yurt içi ve dışında bir çok yayınlanmış projesi ve ödülleri bulunan, ISO9001:2008 belgeli bir mimarlık ofisidir.
Aytaç ve Ali Manço ortaklığında yönetilen firma, 50 yılı aşan mesleki deneyimini genç kadrosunun dinamizmi ile birleştirerek mimari / iç mimari tasarım, danışmanlık ve mesleki denetim hizmetleri sunmaktadır.
Mimari uzmanlık alanları, başta konut, ofis, karma kullanım, fuar / sergi, ticaret, kamu ve sanayi yapıları olmak üzere, maliyet ve enerji etkin yenilikçi çözümlerin hedeflendiği birçok farklı proje türünü içermektedir.
Ortakları: Aytaç Manço (Mimar), Ali Manço (Mimar)
Çalışanları: Seval Çeralp (Diğer), Ali İhsan Çetin (Diğer), Zühtü Usta (Mimar) ve Gufran Baykal (Mimar).
Manço Mimarlık A.Ş. iletişim bilgileri nelerdir?
Adres: Hacı Emin Efendi Sk. 61/B Nişantaşı 34365 İstanbul
Telefon: +90 (212) 240 1346
Faks: +90 (212) 246 3557
E-mail: info@manco.com.tr
Web : www.manco.com.tr
Aytaç Manço imzalı projeler hangileridir?
T.C. Hatay İl Genel Meclisi - İl Özel İdare Hizmet Binası Ulusal Mimari Yarışma Projesi (2011)
Şişli Lisesi Yarışma Projesi (2011)
Loft Boutique Rezidans Kulesi (2011)
Düzce Ticaret ve Sanayi Odası Hizmet Binası Ulusal Mimari Yarışma Projesi (2010)
Büyük Usta Mimar Sinan'ın Anısına Cami Üzerine Fikir Yarışması Projesi (2010)
Tokyo 2010 Moda Müzesi (2009)
GREEN 360 Loftlar (2009)
Kadirli Belediyesi Hizmet Binası ve Kültür Merkezi Ulusal Mimari Yarışma Projesi (2009)
Moulin Rouge Dans Okulu (2009)
Benetton Ticaret Ofis ve Konut Binası (2009)
Miraflores Loftlar ve Mağazalar Yarışma Projesi (2008)
Danıştay Başkanlığı Hizmet Binası Mimari Yarışma Projesi (2008)
Saray Apartmanı (2007)
Akplaza Piyalepaşa (2007)
Çayyolu Dernek Binası Yarışma Projesi, 2. Mansiyon (2007)
Ertunç36 Apartmanı (2007)
Ece25 Apartmanı (2007)
Gülden-Eyüp Kaya Evi (2004)
Ereğli İş ve Alışveriş Merkezi (2004)
Astana Barış ve Dayanışma Sarayı (2004)
Ataköy 6. Kısım Toplu Konutları (2003)
Mersin Ticaret ve Sergi Merkezi (2003)
Galatasaray Store Mağazaları (2002)
Kiddyland Çocuk Oyun Alanları (2001)
Tut Yapıştırıcıları Bürosu (2001)
CHT Tekstil Bürosu (2001)
Türkmenbaşı Yazlık Sarayı (2001)
Türkmenistan Merkez Bankası Yazlık Konutları (2001)
Toprak Seramik Mağazaları (2000)
Grand Restaurant - Gazino (2000)
Casino Kompleksi (2000)
Muattar ve Candan Saydam Evi (2000)
Maxi Toys Oyuncak Mağazaları (1999)
Toprak İlaç Yönetim Bürosu (1999)
Şişli Terakki Mezunlar Lokali (1998)
Kulüp 33 (1998)
Haluk Pekuz Evi (1998)
Kuzey Apartmanı (1998)
Hasan Denizkurdu Evi (1997)
Halil İbrahimov Evi (1997)
Murat Saner Yalısı (1996)
Toprak Villaları (1996)
Antik Palace (1995)
Dervişoğlu-Cıngıllıoğlu Villaları (1995)
Tüyap Beylikdüzü Fuar ve Kongre Merkezi (1995)
Joker Çocuk Mağazaları (1994)
San Menkul Değerler Ofisi (1994)
Maksan Coca Cola Depo Binası (1994)
Atilla Yurtçu Bürosu İç Mekan Düzenlemesi (1994)
Bahçeşehir Uydu Kenti 2.Kısım Çok Katlı Konut Blokları (1994)
MAKSAN Coca Cola Dolum Tesisi (1994)
Bahçeşehir Okul Kompleksi (1993)
Halis Toprak Evi (1993)
Üstün İşhanı (1993)
Santeks Tekstil Fabrikası (1992)
Yaşar Holding Genel Yönetim Binası (1992)
Yalı Apartmanı (1992)
Carnaud Metal Kutu Fabrikası (1992)
Çeşme Altınyunus Otel (1991)
Meriç Tekstil Genel Yönetim Bürosu (1991)
Sadri Şener Evi (1991)
Fadıl Cerrahoğlu Evi (1991)
N. Palacıoğlu Evi İç Mekan Düzenlemesi (1991)
Bahçeşehir Uydu Kenti A, D ve E Tip Toplu Konut Blokları (1991)
Jordache Mağazaları (1990)
Trabzon Spor Klubü Lokali (1990)
Sancak-Air Terminal ve Büro Binası İç Mekan Düzenlemesi (1990)
Halis Toprak Bürosu (1990)
Roketsan Yönetim ve Sosyal Binası (1990)
Ahmet Ovalı Evi (1990)
Muratsuyu Sahil Sitesi (1990)
Nur Manço Evleri (1990)
Orpaş Büro Binası (1989)
Kanlıca Demir Hepyaz Evi (1989)
Çağman Fastfood (1988)
Arap Türk Bankası Şubeleri (1988)
Bintur Seyahat Acentası (1988)
Ayfer Toprak Evi (1988)
Kadir Arıkan Evi (1988)
Selçuk Yaşar Evi (1988)
Park Cafe (1987)
Zorluteks Büro ve Showroom (1987)
Marmaris Altınyunus (Mares) Otel (1986)
Demko Konserve Fabrikası (1986)
Ansa Kimya Laboratuvarları (1986)
Avukat Vefa Küçük Büroları (1986)
Yengeç Restaurant (1985)
Ali Duruk Evi (1985)
Akdoğan Tamer Evi (1985)
Zeynep Mücevherat (1984)
Emlak Konut Bürosu (1984)
Toprak Holding Temsilcilik Bürosu (1984)
Toprak Holding Genel Yönetim Binası (1984)
Toprak Seramik Genel Müdürlük Binası (1984)
Bedri Koraman Evi (1984)
Mehmet Okumuş Evi (1984)
Park Restaurant (1983)
Ergil Tezerdi Evi (1983)
Erol Şenay Evi (1983)
Sezen Aksu Evi (1983)
Anayasa Mahkemesi Mimari Yarışma Projesi (1982)
Av. Fadıl Cerrahoğlu Bürosu (1982)
Bodrum Erol Simavi Evi (1982)
Transteknik Holding Genel Yönetim Binası (1981)
Moiz Mitrani Evi (1981)
İsmet Yazıcı Yazlık Evi (1981)
Şişli Dimart Antika (1980)
Ortadoğu İktisat Bankası Şubeleri (1980)
Paşaçiftliği Soğuk Hava Depoları (1980)
Şeyh Zahuriddin Mirza Evi (1980)
Kamuran Sertel Köşkü (1980)
Emlak Bankası 3000 Evler (1978)
Ozaş Sahil Oteli (1977)
Şişecam Genel Yönetim Binası Yarışma Projesi - 1.Ödül (1977)
Çırağan Oteli ve Sarayı Restorasyonu (1976)
Mamsan Yönetim Ofisleri İç Mekan Düzenlemesi (1976)
Ortadoğu İktisat Bankası Bölge Binası (1976)
MİT Konut ve Sosyal Tesisleri (1976)
Amiral Bristol Hastanesi Özel Hemşire Okulu ve Kapalı Spor Salonu (1975)
Toros Gübre Fabrikaları Yönetim, Sosyal ve Laboratuvar Yapıları (1975)
Hektaş AŞ Zirai İlaçlar Fabrika Kompleksi (1975)
Hektaş AŞ Ambalaj Fabrikası (1975)
Emlak Bankası Genel Yönetim Binaları (1975)
Ali Rıza Çarmıklı Evi (1975)
Rahmi Koç Evi (1975)
Yıltaş Konut Kompleksi (1975)
Mamsan Bebek Maması Fabrikası (1974)
Çağan Apartmanı (1973)
Hydromel Gece Klubü (1972)
Goldfinger Gece Klubü (1972)
Deutsche Bank İstanbul (1972)
Billur-Faik Ercan Evi (1972)
Paşabahçe Satış Mağazası (1971)
Derya Konfeksiyon (1971)
Çağman Eczanesi (1971)
Pub Manço (1971)
Ümit Tiyatroları (1971)
Yapı Kredi Bankası Paşabahçe, Cevizli ve Ayazpaşa Şubeleri (1971)
Yapı Kredi Bankası Genel Müdürlük (1971)
Birleşik Alman İlaç Fabrikası Knoll Bürosu (1971)
Remzi Kitapevi, Basımevi Bürosu ve Satış Mağazası (1971)
Akalın İşhanı (1971)
Sart Apartmanı (1971)
Acarman Apartmanı (1971)
Evin Apartmanı (1971)
Erdek Sahil Düzenlemesi ve Kahveler (1970)
Akademi Kitapevi (1970)
Maça Kızı Kıraathanesi (1970)
Köksalan İşhanı (1970)
Kral Faisal Ailesi için 17 Villa (1969)
Dar-el Hannan Kız Ortaokulu ve Lisesi (1968)
Taif Sarayı Yenileme ve Düzenlemesi (1968)
Parisienne Gece Klübü (1965)
Oriental Restaurant (1964)