Atatürk'ün isteğiyle İstanbul'un ilk şehir planını çizen mimardır. Ünlü Fransız mimar Henry Prost’un öğrencisi olan Aron Angel, Avrupa yakasındaki Vali Konağı Caddesi ile Anadolu yakasındaki Bağdat Caddesi’ni tasarlamıştır.
Mimar Aron Angel
Aron Angel kimdir?
Aron Angel, 1916 yılında İstanbul Kadıköy'de doğdu. Anne ve babası öğretmen olan Angel, Galatasaray Lisesi'ni bitirdi. Ardından İstanbul Teknik Üniversitesi'nin inşaat mühendisliği bölümünden mezun oldu. Sonra Güzel Sanatlar Akademisi'nde mimarlık eğitimi aldı. Bunlarla yetinmedi. Fransa'da, şehircilik uzmanlığı konusunda iki üniversite daha bitirdi. Sonra yine İstanbul'a döndü. İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi'ni bitirdi. Tam 5 üniversite sığdırdı eğitim hayatına... Bilgisini ve emeğini de, en çok İstanbul'un şehirciliği için harcadı.
Aron Angel’in İstanbul’u tasarlama hikayesi nedir?
Bu serüveni, Atatürk'ün çok önem verdiği İstanbul'un dünya şehirleri arasına girmesini sağlamak için, 1936 yılında, Fransa'nın ünlü şehir plancısı Henry Prost'u İstanbul'da çalışmaya davet etmesiyle başladı. Prost, "Tek bir şartla kabul ederim. İstanbullu öğrencim Aron Angel da benimle çalışırsa" dedi. Atatürk, Prost'un şartını kabul etti. Böylece Prost, İstanbul Belediyesi Nazım Daire Başkanı olurken, Aron Angel da yardımcısı olarak işe başladı.
Henry Prost kimdir, detaylı bilgiler için tıklayın!
Aron Angel, İstanbul metrosunu gördü mü?
Ustasıyla beraber İstanbul'un ilk ve son nazım planının mimarı olan Angel, 1936'dan 1950'lerin sonuna kadar bu alanda çalıştı. İstanbul'un şehir planlarını hazırladı. Kentten geçecek metroyu, daha o yıllarda nazım planına aldı. Bağdat Caddesi'nde yeni bir hayat yarattı. Ayrık nizamda planlanan caddede; geniş bahçeler, alçak binalarla ferah bir yaşam alanı oluşturdu. Aynı uygulamayı Nişantaşı'ndaki Vali Konağı Caddesi'nde de yaptı. Ama ondan sonra gelenler planlara uymadığı için günümüzde burası karmaşık bir hal aldı.
Aron Angel neden ‘üzgün’ öldü?
Aron Angel’in mühendis oğlu Albert Angel, 1 Aralık 2010 tarihli Sabah Gazetesi’ndeki haberde şunları söylüyordu;
"Babam, 'Koskoca dünya kenti İstanbul hâlâ 1940'larda yaptığımız nazım planına mahkûm. Bir ülke nasıl anayasasız olmazsa, bir şehir de nazım plansız olmaz. Ama İstanbul'un planı yok. Bu çok üzücü' derdi. Yaşasaydı en çok Haydarpaşa Garı'ndaki yangın onu yıkacaktı.
Babamın izleri kentin her yerinde. Fakat o, 'İstanbul gibi bir şehir, nasıl 1940'ların nazım planına mahkûm edilir? Dünyada iki önemli şehir vardır. Biri Paris, diğeri İstanbul. Hangisini tercih ettiğim sorulsa, İstanbul derim. Bir ülke nasıl anayasasız olmazsa, bir şehir de nazım plansız olmaz. Ama İstanbul'un planı yok' derdi. İstanbul'da sanayileşmeyle birlikte yaşanan yok edilişe üzülürdü. Yeşil alanların yok edilmesine çok üzülürdü. Görseydi, Haydarpaşa Garı'ndaki yangın da onu çok yaralardı."
Aron Angel hangi mezarlığa defnedildi?
Eşini de 2006 yılında kaybeden Angel, 30 Kasım 2010 tarihinde saat 13.00'te Neve Şalom Sinagogu'ndaki cenaze töreninin ardından Arnavutköy Ulus Musevi Mezarlığı'nda defnedildi.