Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Aile konutu paylaşımı

Aile konutu ve ev eşyalarını talep şartları nelerdir? Aile konutu, mal rejimlerine göre nasıl paylaştırılır? Evliliğin iptali veya boşanma halinde aile konutu nasıl paylaşılır? Aile konutu ve ev eşyaları nasıl paylaşılır? İşte cevapları...



Aile konutu paylaşımı

Aile konutu ve ev eşyaları nasıl paylaşılır?



Aile konutunda ev ve ev eşyası nasıl paylaşılır?


Aile konutu kavramına getirilen hükümler, ailenin kullandığı ev eşyalarını da kapsamaktadır. Boşanma, ölüm veya herhangi bir sebeple ayrılık meydana geldiğinde, eşlerden biri katılma veya miras alacağına mahsuben ev eşyalarının mülkiyetinin kendisine verilmesini de isteyebilir. 



Mal Rejimlerine Göre Aile Konutu ve ev eşyalarını talep şartları nelerdir? 


Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Aile Konutu ve Ev Eşyası (TMK 240. madde) 


a) Sağ kalan eş, eski yaşantısını devam ettirebilmek için, ölen eşine ait aile konutu üzerinde, intifa veya oturma hakkını katılma alacağına mahsuben 'yetmez ise bedel eklemek suretiyle) isteyebilir. 


b) Sağ kalan eş yine katılma alacağına mahsuben, ev eşyalarının mülkiyetinin kendisine verilmesini isteyebilir. 


c) Sağ kalan eş veya ölen eşin mirasçılarının istemiyle ve haklı sebeplerin varlığı halinde sağ kalan eşe, aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkı yerine, mülkiyet hakkı verilebilir. 



Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Aile Konutu ve Ev Eşyası (TMK 254. madde)


a) Evliliğin iptal veya boşanma kararıyla sona erdirilmesi halinde, ailenin ortak kullanımına ayrılmış olan aile konutunda hangi eşin kalacağı ve ev eşyasını hangi eşin kullanacağı konusunda eşler aralarında anlaşırlar. Bu anlaşmaya göre, aile konutunda eşlerden biri kalır ve ev eşyalarını kullanmaya devam edebilir. (Aile konutunda kalacak eşin, kalma ve ev eşyalarını kullanma süresinde de taraflar anlaşabilirler; süreyi üç sene, 10 sene, 20 sene gibi belirleyebilir ve tapu kütüğüne şerhi işletebilirler.)


b) Anlaşma olmadığı taktirde; hakim, olayın özelliklerini, eşlerin ekonomik ve sosyal durumlarını ve varsa çocukların menfaatlerini ve hakkaniyet durumunu da göz önünde bulundurarak, evde hangi eşin kalacağı ve ev eşyalarını hangi eşin kullanacağı kararını boşanma kararıyla birlikte verir. Ayrıca hakim, aile konutunda kalma ve ev eşyalarını kullanma süresini de (3 sene, 10 sene, 20 sene gibi) belirterek tapu kütüğüne şerhin işlenmesi için de karar verir. 


c) Eşlerin aile konutu kiralık ise, hakim bu evde hangi eşin kalacağına karar verebilir. Kiracı olmayan eşin aile konutunda kalmasına karar vermesi halinde, kiralayanın sözleşmeden doğan haklarını güvenceye almak için gerekli düzenleme kararını verir. 


d) Eşlerden birinin ölümünde, paylaşmaya konu mallar arasında aile konutu ve ev eşyalarının bulunması halinde, sağ kalan eşe miras ve paylaşmadan doğan hakkına mahsup edilmek suretiyle, aile konutu ve ev eşyalarının mülkiyet hakkı verilir. Sağ kalan eşin paylaşmadan doğan hakkı ve miras hakkı yetmediği taktirde, eksik kalan miktarı bedel eklemek suretiyle ödemek zorundadır. (YTMK 255. madde)


e) Haklı sebeplerin varlığı halinde sağ kalan eşin veya mirasçıların istemi üzerine hakim, mülkiyet yerine intifa hakkı veya oturma hakkı kararı verebilir. 



Mal Ortaklığı Rejiminde Aile konutu ve Ev Eşyası (TMK 279. madde) 


a) Eşlerden birinin ölümü halinde, sağ kalan eş, aile konutu ve ev eşyası ortaklık mallarına dahil ise, payına mahsuben bunların mülkiyetinin kendisine verilmesini isteyebilir. 


b) Haklı sebeplerin varlığı halinde, sağ kalan eşin veya mirasçıların istemi üzerine aile konutu ve ev eşyası üzerinde mülkiyeti yerine, intifa veya oturma hakkı tanınabilir. 


c) Boşanma veya evliliğin iptali halinde, ortaklık mallarından olan aile konutu ve ev eşyası üzerinde üstün bir yararı olduğunu ispatlayarak mülkiyet intifa veya oturma hakkı talep edebilir. 



Mal Ayrılığı Rejiminde Aile Konutu ve Ev Eşyası (TMK 242. madde) 


Herkesin malı kendisine aittir. Malikin istediği gibi, tasarruf, yönetim ve yararlanma hakkı vardır. (İstisna olarak aile konutuyla ilgili, evin geçimine katkı ve ailenin geleceğinin korunması yönünden, kanundan doğan bazı sınırlamalar vardır.)


Edinilmiş mallara katılma rejiminde, eşler evliliğin devamı sürecinde hisseli (paylı) gayrı menkuller almış olabilirler. Eşlerden biri, bu hisseli (paylı) gayrı menkullerdeki hissesini üçüncü kişilere satması için, diğer eşin rızasını alacaktır. Diğer eş rıza vermezse, hisse üçüncü kişiye satılamayacaktır. (TMK 223/2. madde)


Eğer herhangi bir şekilde hisse üçüncü kişiye satılmış ise, satışa rıza etmeyen diğer eş, suf'a hakkını kullanarak üçüncü kişiye satılan hissenin bedelini ödeyerek kendi adına tescilini isteyebilir. Eşlerin paydaş olduğu gayrı menkullerin üçüncü kişilere satışında, kanun, bu konuda eşin, hakime müracaat ederek "haklı sebeplerim var, taşınmazı satma izni istiyorum," şeklinde dava açma yetkisi vermemiştir. 


Ama, izin vermeyen diğer eşin bu davranışı TMK'nın 2. maddesinde belirtilen dürüstlük (iyi niyet) kuralına aykırı ise, kanun kötü niyetli eşi himaye etmeyecektir. Bu halde payını satmak isteyen eş, mahkemeye müracaatla haklı sebeplerinin bulunduğunu, diğer eşin kötü niyetli olduğunu ispat ederse hakimden izin alabilecektir.